“Zoek altijd naar een coalition of the willing”
Tien gemeenten rond Leiden – samen de Hart van Holland-gemeenten – gaan gezamenlijk aan de slag met het opstellen van een regionale agenda voor de Omgevingsvisie 2040. Eén van de opgaven in dit gebied is bodemdaling in relatie tot de verstedelijking. Die opgave pakken de gemeenten met elkaar op maar ook met andere partijen. Zo werd onlangs samen met het UP een expertmeeting georganiseerd over Bodemdaling en Omgevingsvisie.
De energietransitie, bodemopgave en klimaatopgave; gemeenten staan de komende jaren voor een aantal grote uitdagingen, stelt Fred Goedbloed van de gemeente Leiden. “Veel afwegingen die daarmee samenhangen hebben betrekking op het gebruik van de ondergrond. Zowel op de lange termijn, zoals het gebruik van geothermie, als op de kortere termijn, zoals huisvesting en projectontwikkeling. We realiseren ons dat we beter in beeld moeten brengen hoe wij in het verstedelijkte gebied langs de Rijn de ondergrond moeten inrichten de komende jaren. Een verkeerde afweging kan zomaar leiden tot een faillissement vanwege de beheerkosten.
Kennisontwikkeling
De juiste keuzes beginnen volgens Goedbloed met kennis. “Je moet eerst weten wat het effect is van bepaalde keuzes. Daarom hebben we in Leiden twee wijken geanalyseerd: de Merenwijk – gebouwd in de jaren ’60 – en het Noorderkwartier, een wijk uit 1900. Daaruit bleek dat ze in de jaren ’60 redelijk goede aannames hebben gedaan: er is bij de bouw rekening gehouden met allerlei veranderingen en behoorlijk overgedimensioneerd. Het Noorderkwartier heeft te kampen met problemen waarvoor we geen oplossing hebben. De bodem daar is verglijkbaar met gebieden als Delft en Gouda; ook daar hebben ze te maken met straten waar soms veertig centimeter hoogteverschil optreedt door bodemdaling.” De inzichten uit de analyse komen samen in een zogenoemde bodemkaart die de kansen en uitdagingen van een gebied inzichtelijk maken. Zodat projectontwikkelaars weten waaraan ze beginnen en huizenkopers geen kat in de zak kopen met een huis dat na een paar jaar verzakt.
Zoeken naar relevantie
Ook kennis en ervaring van buiten de Hart van Holland-gemeenten kunnen volgens Goedbloed een bijdrage leveren aan zo’n bodemkaart. “Met bodemdaling hebben Gouda en Woerden al veel meer ervaring; daar kunnen wij ons voordeel mee doen. Het is sowieso goed om per deelthema steeds opnieuw de samenwerking op te zoeken met relevante partijen, en niet krampachtig vast te houden aan ons samenwerkingsverband van tien gemeenten. Met een thema als bodemdaling hoef je in een gemeente als Katwijk niet aan te komen. Het is dus altijd zoeken naar een coalition of the willing.”
Toch zorgen ze er in de Hart van Holland-gemeenten voor dat de ontwikkelde kennis altijd toepasbaar is in andere gemeenten. “We hebben in heel Nederland een opgave, het zou zonde zijn om alleen voor tien gemeente iets te ontwikkelen.”
Het UP draagt bij aan een verdere verspreiding van deze kennis, onder meer via de ondersteuning van de Platform Bodembeheer-bijeenkomsten. Tijdens de eerstvolgende bijeenkomst – op 2 mei 2017 in Leiden – worden de bestaande bodem- en ondergrondkaarten van de provincie Zuid-Holland geconfronteerd met de verschillende programma's vanuit de omgevingsvisie.
Kijk voor meer informatie over deze bijeenkomsten op deze website.