Uniek onderzoek naar brede toepassing duurzaam stortbeheer
Er zijn er in Nederland nog zo’n 100 tot 200: verontreinigde locaties waarvan met behulp van damwanden en geohydrologische maatregelen de milieurisico’s worden beperkt. Deze aanpak van Isoleren, Beheersen en Controleren (IBC), die stamt uit de jaren tachtig en negentig, is niet zonder nadelen. Los van de eeuwige nazorg die deze locaties behoeven is nog nooit gemonitord hoe effectief deze methode is. Het project Verbreding Toepasbaarheid Duurzaam Stortbeheer brengt daar, met steun van het Kennis- en Innovatieprogramma, verandering in.
Het tweede Convenant Bodem en Ondergrond legt de lat hoog wat betreft de sanering en het beheer van spoedlocaties. IBC-locaties behouden echter een aparte status met de eeuwigdurende maatregelen van isolatie, beheersing en controle. Meer en meer blijkt dat nieuwe (beleids)inzichten, technieken en ruimtelijke dynamiek verandering kunnen brengen in deze status quo.
Noodzakelijke efficiëntieslag
“Ook al is de waterdichte bodemafdichting van moderne stortplaatsen ingericht voor de eeuwigheid, het is zeer waarschijnlijk dat onze kleinkinderen al aan de slag moeten met een nieuwe bodemafdichting”, stelt Timo Heimovaara, projectleider van het project Verbreding Toepasbaarheid Duurzaam Stortbeheer (vtDS). “De eeuwigdurende nazorg van deze stortplaatsen legt dan ook een grote verantwoordelijkheid bij toekomstige generaties. En al zijn er speciale fondsen opgericht om de bijbehorende kosten ervan te dekken, een verbeterde aanpak van stortplaatsbeheer zou veel winst opleveren. Financieel maar ook op het gebied van duurzaamheid.”
Stabilisatie en reductie
Doel van het project vtDS is om experimenteerruimte te creëren voor de doorontwikkeling en het testen van een aantal brongerichte maatregelen en voorzieningen op bestaande stortplaatsen. Heimovaara: “De stelling is dat je het probleem bij de bron moet aanpakken. Door het afval zelf te verduurzamen en in te zetten op emissiereductie door natuurlijke processen, beperk je de noodzaak van nazorg. Een voorstudie toont al aan dat deze aanpak potentie heeft. Ons project zet dit onderzoek voort. In drie pilots bij verschillende stortplaatsen verzamelen we grote hoeveelheden data om de stabilisatie en reductie van het emissiepotentieel van het stortlichaam te demonstreren. Bovendien onderzoeken we de bredere toepassing van de ontwikkelde concepten en maken we een vertaalslag voor toepassing op IBC-locaties.”
Internationale potentie
Voor het project worden drie stortplaatsen voorzien van uitgebreide meetapparatuur. Heimovaara: “Met behulp van financiële steun uit het Kennis- en Innovatieprogramma van het Convenant Bodem en Ondergrond kunnen we de verontreiniging in drie dimensies in kaart brengen. We beginnen met een nulmeting en monitoren vervolgens hoe de stortplaatsen zich door de tijd ontwikkelen.” Omdat nog nergens ter wereld in de praktijk op dergelijke schaal, en dan ook nog op drie verschillende stortplaatsen tegelijkertijd geprobeerd is het emissiepotentieel te reduceren via de voorgestelde integrale aanpak, is dit een unieke kans om het onderzoek uit te voeren. “Er zijn dan ook al verschillende internationale onderzoeksgroepen die interesse hebben in ons project. We willen onze bevindingen daarom op basis van open source access beschikbaar stellen binnen een netwerk waarin ook buitenlandse onderzoekers hun resultaten delen.”
Het project vtDS is één van de acht projecten die eind 2016 subsidie ontvingen vanuit het Kennis- en Innovatieprogramma.
Lees meer over de gegunde projecten.