Instrument voor systeemverkenning
Om besluitvormingsprocessen transparanter en gegronder te maken, wordt er vaak gebruik gemaakt van instrumenten. Zo ook voor de verschillende problematieken rondom bodemdaling. Door Rijkswaterstaat/Bodem+ is de zoekmachine Bodemvizier in het leven geroepen. Hierin is niet alleen een breed scala aan instrumenten verzameld, maar ook gegroepeerd op basis van bijvoorbeeld een bepaalde type opgave. Veel van deze instrumenten zijn door allerlei betrokken partijen op verschillende momenten gebruikt, met veelal positieve resultaten. In een reeks besteden we maandelijks kort aandacht aan het gebruik van instrumenten. In deze vijfde editie is Thuy Do, Senior Adviseur Klimaatadaptatie en Bodemdaling bij de gemeente Rotterdam aan het woord over de meerwaarde van het Business Model Canvas.
Binnen haar werkveld krijgt Thuy regelmatig bewoners aan haar bureau die in verschillende mate te maken krijgen met de vaak negatieve effecten van bodemdaling. Hiervoor zijn geen kant en klare oplossingsstrategieën, mede vanwege de enorme complexiteit van het probleem. Niet alleen de bewoners spelen hier een rol, maar ook dus de gemeente, de omgeving en private partijen. Vaak hebben deze actoren een ander en soms tegenstrijdig belang.
Als gemeente is het erg belangrijk om hier een balans in te vinden, maar daarvoor is het natuurlijk erg belangrijk om de huidige ontwikkelingen goed en duidelijk inzichtelijk te hebben. Het Business Model Canvas kan hier een instrument voor zijn. De methodiek besteedt onder meer aandacht aan de stakeholders. Wat zijn hun wensen en belangen. Welke economische investeringen zijn nodig. Wat zijn de technische basiselementen van het probleem, in dit geval dus bodemdaling.
Veel van de genoemde aspecten en de uitwerkingen zijn al bekend bij de gemeente Rotterdam. Toch heeft het invullen van het Canvas wederom de urgentie benadrukt dat er op verschillende niveaus en schalen wisselwerking nodig is. De exercitie heeft vooral als een 'verificatie' van de uitkomsten gewerkt. Voor een instantie die nog beperkt te maken heeft met bodemdaling, kan het instrument zeker werken. Vooral als een goede start om een deel van het systeem te verkennen: timing en behoefte is dus erg belangrijk.
Tot slot benadrukt Thuy dat instrumenten, hoe goed ze ook zijn, altijd een middel tot een doel zijn. Namelijk het verbeteren van de leefomgeving van bewoners en het zo specifiek mogelijk oplossen van hun problemen. Het is belangrijk om die focus altijd duidelijk mee te nemen in het gehele proces.
