Instrumenten voor goede gesprekken

Gepubliceerd 16 augustus 2018

Om besluitvormingsprocessen transparanter en gegronder te maken, wordt er vaak gebruik gemaakt van instrumenten. Zo ook voor de verschillende problematieken rondom bodemdaling. Door Rijkswaterstaat/Bodem+ is de zoekmachine Bodemvizier in het leven geroepen. Hierin is niet alleen een breed scala aan instrumenten verzameld, maar ook gegroepeerd op basis van bijvoorbeeld een bepaalde type opgave. Veel van deze instrumenten zijn door allerlei betrokken partijen op verschillende momenten gebruikt, met veelal positieve resultaten. In een reeks besteden we maandelijks kort aandacht aan het gebruik van instrumenten. In deze derde editie is Tommy Bolleboom, adviseur bodem en klimaatadaptatie bij Rijkswaterstaat aan het woord over het belang van instrumenten in de praktijk, vooral voor het faciliteren en initiëren van goede gesprekken.

Nederland heeft deze zomer te maken gehad met een periode van extreme droogte. Het effect van deze ontwikkelingen op de bodem en de inrichting ervan is nog niet adequaat in beeld gebracht. Voordat dit in termen van technische berekeningen en kosten kan gebeuren, is het belangrijk dat er meer bewustzijn komt van politiek tot bevolking. Voor droogte werkt deze zomer goed mee. Tommy is ervan overtuigd dat de instrumenten op de website en de routeplanner kunnen helpen voor bewustwording bij politiek en burgers.

Hij ziet voor sommige van deze instrumenten ook een andere rol. Ze kunnen helpen om met elkaar in gesprek te gaan over verschillende uitdagingen die met de bodem te maken hebben. Bijvoorbeeld het gevolg van de droogte deze zomer op de bodem. Dit is bijvoorbeeld het geval geweest voor de Maatschappelijke Kosten Baten Analyse rondom bodemdaling in Gouda.

Tommy is hier betrokken bij geweest. “Er was in eerste instantie weinig vertrouwen in het instrument (Quick scan MKBA). Dit kwam vooral door de confronterende resultaten. Toch heeft het zeker gezorgd voor een manier om in gesprek te komen. Uiteindelijk is iedereen tevreden over de positieve resultaten die het instrument uiteindelijk gegenereerd heeft.

Deze manier van werken met instrumenten en studies zou de standaard moeten worden", zegt Tommy. Bijvoorbeeld bij nationale programma’s zoals het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. Maar eigenlijk bij elk project waarin klimaatbestendigheid centraal staat.

Mensen gaan pas op zoek naar instrumenten als ze vastlopen in hun project. De uitdaging van de routeplanner is om het zo makkelijk mogelijk te maken om het juiste instrument te vinden. Tommy vindt de huidige fasering te grof. Hij pleit voor een stappenplan/stroomschema binnen elke fase. Dat geeft inzicht waar men zich binnen het proces bevindt. Bovendien helpt het bij het vinden van het juiste instrument. Het uiteindelijke doel is dat instrumenten het proces helpen ondersteunen.