Nieuwe voorzitter WEB Marcel Koeleman

Gepubliceerd 9 oktober 2018

“We moeten echt een andere koers gaan varen”

Sinds juli van dit jaar is Marcel Koeleman de nieuwe voorzitter van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten)-Werkgroep Bodem, ook wel WEB. WEB is een netwerk van gemeentelijke ambtenaren – Koeleman is overigens zelf werkzaam bij omgevingsdienst DCMR – die de standpunten voorbereidt van de VNG op het gebied van bodem en ondergrond. Wat zijn voor de VNG-werkgroep de belangrijkste uitdagingen binnen het werkveld?

“Wellicht de belangrijkste stap die we moeten zetten, is die van het klassieke bodemdenken naar het hedendaagse bodem- en ondergronddenken”, zegt Koeleman. “Het klassieke bodemdenken richt zich vooral op bodemsanering en het oplossen van bodemverontreinigingsvraagstukken. Nu gaat het niet meer alleen om de bodem, maar ook om de ondergrond en hoe je die op een veelheid aan manieren kunt benutten. We moeten dus echt een andere koers gaan varen.”

Integrale aanpak nodig

“Als je kijkt naar de collegeakkoorden die in het voorjaar gesloten zijn, komt daar het woord bodem nauwelijks meer in voor”, vervolgt Koeleman. “Maar wel zaken als circulaire economie, klimaatadaptatie, energietransitie. Dat zijn allemaal thema’s die – toegespitst op het terrein van bodem en ondergrond – om een heel andere benadering vragen dan de klassieke milieuthema’s. Er is veel meer dan in het klassieke denken een combinatie van inzichten nodig en een integrale aanpak. Ook is het raakvlak met ruimtelijke ordening veel prominenter aanwezig.”

Erg enthousiast over verbreding dossier

Het plaatsen van bodem en ondergrond in een breder en meer integraal perspectief, is zeker iets wat leeft binnen gemeenten, maakt Koeleman duidelijk. “Het waarom is helder. Het ontbreekt alleen vaak aan een goed antwoord op de vraag hoe gemeenten dit perspectief handen en voeten kunnen geven. Zelf vind ik het een heel interessante transitie. De opgaven worden interessanter en het dossier verbreedt. Het wordt er leuker op want je kunt je met alle kansen bezighouden die het dossier biedt en de bodem op een heel mooie manier betrekken in bijvoorbeeld ruimtelijke plannen of de energietransitie. Dat gaat veel verder dan het opruimen van vervuiling. Ik ben daar heel enthousiast over. Die kans moeten we grijpen en verzilveren.”

Gemeenschappelijke opgaven

Ook de nieuwe Omgevingswet maakt het voor gemeenten noodzakelijk op een meer integrale manier naar opgaven te kijken waarin ook bodem en ondergrond een rol spelen. “De Omgevingswet is denk ik een van de redenen dat je de collegeakkoorden nu heel anders geformuleerd ziet dan voorheen. Veel gemeenten zijn er druk mee bezig, bijvoorbeeld met het opstellen van omgevingsvisies en sommigen al met het maken van omgevingsplannen. Straks moet je als gemeente echt een compleet verhaal hebben. Tegelijkertijd moeten we niet uit het oog verliezen dat de maatschappelijke opgaven waar we voor staan, voor een belangrijk deel ook echt gemeenschappelijke opgaven zijn. Alle partijen moeten daarin gezamenlijk optrekken. De Omgevingswet geeft gemeenten veel vrijheid om dingen lokaal te regelen. Maar als het gaat om geothermie bijvoorbeeld, dan is het wel van belang dat er een duidelijke nationale visie is op hoe zich dat verhoudt tot andere gebruiksmogelijkheden van de ondergrond.”


Beeldmerk UP Bodem & Ondergrond