3 miljoen m3 zand afgraven bij zeesluis IJmuiden: waar komt het vandaan en waar gaat het naartoe?
De nieuwe zeesluis wordt helemaal uitgegraven en al dat afgegraven zand moet natuurlijk ook ergens naartoe. Maar hoe werkt dat? En waar laat je zoiets? Arjan Kroot, hoofduitvoerder bij OpenIJ, vertelt over de werktechnieken die worden gebruikt op de bouwplaats.
Kroot houdt zich binnen het project van de nieuwe zeesluis IJmuiden onder andere bezig met het baggeren en het verplaatsen van zand.
Zanddepot project nieuwe zeesluis IJmuiden
Zandafgravingen voor aanleg nieuwe zeesluis IJmuiden
De westzijde van het middensluiseiland bij de nieuwe zeesluis IJmuiden (westelijke landtong) zal uiteindelijk verdwijnen, omdat dit de nieuwe vaarweg van de sluis wordt. 10 jaar geleden is hier al een stuk afgehaald, maar nu gaat het eiland helemaal verdwijnen. De westelijke landtong wordt nu gebruikt als tijdelijk zanddepot, omdat deze locatie voldoende ruimte biedt. Kroot: ’Als we stukken ontgraven voor de betonwerkzaamheden, moeten we het afgegraven zand ergens opslaan. Zo is het zanddepot ontstaan. Het zanddepot wordt gebruikt om zand heen en weer te brengen. We hebben er al 300.000 m3 naartoe gebracht, 120.000 m3 vandaan gehaald en 180.000 m3 verspreid op een locatie op zee. Uiteindelijk moet er nog 2,2 miljoen m3 zand weg. Dat wordt uiteindelijk allemaal naar zee gebracht.
Bodemonderzoeken bij zeesluis IJmuiden
Het zand in het werkgebied is allemaal gecertificeerd. Kroot: ’We hebben op het hele werkgebied allerlei bodemonderzoeken uitgevoerd. Daarbij is de kwaliteit van het zand gemeten. De vervuilde bodem hebben we weggehaald. Nu hebben we alleen nog schoon zand en dat mogen we op een speciaal aangewezen locatie op zee verspreiden.’
Zand afgraven boven en onder water
Voordat de westelijke landtong afgegraven kan worden, moet het vrijgemaakt worden van alle aanwezige ‘harde’ materialen. Denk hierbij aan de openbare weg, kabels en leidingen, de hoogwaterkering, maar ook de taludbekledingen van stort- en zetsteen.
Er wordt op 2 manieren afgegraven: boven water en onder water. Kroot legt uit hoe beide technieken in elkaar zitten. ‘Boven de grondwaterlijn werken we met droge machines, kranen, dumpers en shovels. Als we zand over hebben wat we niet in kunnen zetten voor aanvulwerkzaamheden, gaat dat in een splijtbak naar zee. Een splijtbak is een hele grote laadbak waar we al het zand in verzamelen. Dumpers kiepen hun vracht via laadbrug "De Leeuw" in de splijtbakken. Deze bakken hebben een inhoud van 900 m3. Als de bak vol is, gaat die met een sleepboot naar zee. Daar wordt het zand verspreid en dan begint het hele proces weer opnieuw.’
Onderwater gaat dit proces iets anders. Kroot: ‘Onder de waterlijn wordt het zand gebaggerd met een cutterzuiger en een hopperzuiger. Op 18 m onder NAP hebben we in het Noorderbuitentoeleidingskanaal een put gemaakt. Deze put is dieper dan de vaarweg, zodat de scheepvaart niet wordt gehinderd. De cutterzuiger Biesbosch "cuttert" de bovenlaag weg tot 8 m onder NAP en brengt het zand naar de put. De hopperzuiger haalt het zand vervolgens weer uit de put en verspreidt het op zee. In de put kan 50.000 m3 aan zand. In tegenstelling tot de splijtbak, kan de hopperzuiger zelf varen.’
Behoedzaam grond afgraven bij sluizencomplex IJmuiden
In grond kan van alles zitten. Dat betekent gecontroleerd werken. Het kan gaan om oude kabels en leidingen en er is kans op oude explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Het is dus niet gek dat bij afgravingen met alles rekening wordt gehouden. Kroot: ‘Stapje voor stapje verwijderen we het stortsteen en controleren we op eventuele explosieven. Daarna kunnen we het zand pas weghalen. Gelukkig zijn we dat soort dingen nog niet tegengekomen op de bouwplaats.’