Nieuwe uitdagingen en aandacht voor kennisinfrastructuur
Actualisatie Kennisagenda door Dutch Soil Platform
De Kennisagenda Bodem en Ondergrond benoemt de bijdrage van bodem en ondergrond aan maatschappelijke thema’s, de kennisontwikkeling die daaraan gekoppeld is en de wensen en eisen die dat stelt aan ontwikkeling, doorwerking en borging van kennis. Momenteel werkt het Dutch Soil Platform (DSP) aan een herijking van deze Kennisagenda. Daarbij vraagt het DSP nadrukkelijk om aandacht voor het opzetten van een noodzakelijke kennisinfrastructuur, zodat de kennisagenda tot uitvoering kan komen. Een gesprek met Piet Otte, secretaris van het DSP, over deze actualisatie van de agenda.
De afgelopen jaren is de aandacht voor bodem en ondergrond sterk gegroeid en verbreed. Piet Otte, secretaris van het DSP: “Niet in de laatste plaats door thema’s als klimaatverandering en energietransitie die een duidelijke relatie met het werkveld bodem en ondergrond hebben. Maar ook door nieuwe stoffen die we in de bodem vinden, zoals PFAS. Of door de stikstofproblematiek die ook een bodemcomponent heeft.”
Herijking naar verwachting rond de zomer gereed
“De verbreding van het aandachtsgebied ‘bodem en ondergrond’ werd een aantal jaren geleden al wel onderkend, maar is tegelijkertijd nog onvoldoende tot uitvoering gekomen ”, constateert Otte. “Nu wordt steeds duidelijker welke rol bodem en ondergrond spelen bij het oppakken van maatschappelijke opgaven. Maar de randvoorwaarden, die je zou moeten meegeven aan het benutten van bodem en ondergrond, moeten nog scherper in beeld worden gebracht. Dat vereist een intensivering van het strategisch onderzoek. Vandaar ook een actualisatie van de Kennisagenda.”
Die actualisatie loopt overigens vanwege de coronacrisis wat achter op het oorspronkelijke schema. “We werken vraaggericht. De kennisvragen die we agenderen komen echt uit het werkveld zoals van gemeenten, provincies. waterschappen, ministeries en ander stakeholders. Net na de zomer hopen we de herijking gereed te hebben.”
Aandacht voor kennisinfrastructuur
“In de herijkte Kennisagenda willen we met name ook aandacht vragen voor de kennisinfrastructuur die nodig is om het geagendeerde onderzoek ook echt uit te voeren”, vervolgt Otte. “Als platform constateren we dat het nu eigenlijk nog schort aan de gecoördineerde uitvoering van de agenda. Partijen moeten zich daarvoor allereerst als eigenaar zien van de vragen die in de agenda zijn opgenomen. Er dienen zich heel veel kennisvragen aan en daaruit moeten allereerst keuzes gemaakt worden. De gezamenlijke overheden staan daarvoor aan de lat. Zij moeten prioriteiten stellen en ervoor zorgen dat het onderzoek in uitvoering wordt gebracht. Daarvoor mist nu nog een heldere kennisinfrastructuur. Daarnaast is die kennisinfrastructuur essentieel met het oog op creëren van mogelijkheden voor doorwerking van ontwikkelde kennis en het borgen van die kennis.”
Bodemcommissaris als verbindende factor
Een van de mogelijkheden die naar het idee van het DSP zou kunnen bijdragen aan het programmeren van strategische kennisontwikkeling door gezamenlijke overheden is het aanstellen van een Bodemcommissaris. Otte: “Als het gaat om watervraagstukken kennen we in Nederland het Deltaprogramma en een Deltacommissaris. In analogie met hoe het voor water is geregeld, zou voor het werkveld bodem en ondergrond een Bodemcommissaris kunnen worden aangesteld. Deze zou kunnen fungeren als een overkoepelende verbindende factor over alle overheidspartijen heen. Daarmee is het wellicht eenvoudiger de Kennisagenda Bodem en Ondergrond gecoördineerd uit te voeren. En dat is gezien de uitdagingen waar we voor staan, echt belangrijk.”
Over het Dutch Soil Platform Het Dutch Soil Platform (DSP) is een samenwerking tussen de kennisinstituten WUR Wageningen University & Research, Deltares, RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en TNO met het ministerie van Infrastructuur en Water (IenW), het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), Rijkswaterstaat-Bodem+ en Het Planbureau van de Leefomgeving. Het DSP is het platform voor de articulatie van beleidsvragen en onderzoeksvragen en voor de afstemming van vraag naar en aanbod van strategische en toegepast beleidsondersteunend onderzoek van bodem (inclusief waterbodem), grondwater en ondergrond in Nederland.
