In Spijk komt de Tachtigjarige Oorlog tot leven

Gepubliceerd 3 juni 2021

Bij archeologisch onderzoek in de Beijenwaard bij het Gelderse Spijk zijn verschillende interessante vondsten gedaan. De belangrijkste vondsten werpen een mooi licht op het soldatenleven aan het eind van de Tachtigjarige Oorlog. In opdracht van Rijkswaterstaat legde archeologisch onderzoeksbureau RAAP een groot aantal restanten bloot van een zogeheten circumvallatielinie uit die tijd.

Het archeologisch onderzoek vindt plaats in het kader van de voorbereidingen van de aanleg van een overnachtingshaven bij Spijk. Bij vooronderzoek met proefsleuven in 2018 bleek al dat er verschillende restanten te verwachten waren. De circumvallatielinie, een steenfabriek, loopgraven uit de Tweede Wereldoorlog en een historische dijk.

Waterput bij Spijk

Blokkade

Van de 4 verschillende vindplaatsen zijn met name de overblijfselen van de circumvallatielinie bijzonder. Deze linies, die bestonden uit versterkingen en loopgraven of grachten, werden meestal rond steden aangelegd. Ze dienden om te voorkomen dat vijandelijke legers versterkingen en voorraden ontvingen. De aangetroffen resten maakten deel uit van een circumvallatielinie rondom de Schenkenschans, op tegenwoordig Duits grondgebied. Bij Spijk maakte een kampement met een leger van 3000 man onderdeel uit van de linie.

Duizenden vondsten

Eric Norde van archeologisch onderzoeksbureau RAAP over de vondst van de restanten van de linie: ‘De Tachtigjarige Oorlog is een zeer bepalende periode in de Nederlandse geschiedenis. Het mooie is dat we deze vondsten nauwkeurig kunnen dateren. De linie is aangelegd en gebruikt in 1635-1636 tijdens het Beleg van Schenkenschans door het Staatse leger van prins Frederik Hendrik van Oranje. Het aantal vondsten loopt in de duizenden: van munten en musketkogels tot kookgerei en vrijwel volledige uitrustingen. We vonden ook overblijfselen van een soldaat, een jongeman tussen 17 en 22 jaar oud. Bij elkaar geven de vondsten een compleet beeld van het leven van gewone soldaten in die tijd: door de vondst van de resten van één van hen kom je vrijwel letterlijk oog in oog met de Tachtigjarige Oorlog.’

De archeologische werkzaamheden bij Spijk duren nog tot najaar 2021. Alle vondsten worden schoongemaakt, gecategoriseerd en bestudeerd. Uiteindelijk zullen de vondsten worden overgedragen aan het archeologisch depot van provincie Gelderland.

Overnachtingshaven Spijk

Rijkswaterstaat legt in de Beijenwaard bij Spijk een overnachtingshaven aan voor binnenvaartschippers. Naast 50 reguliere ligplaatsen komen er 2 ligplaatsen voor duwschepen met duwbakken en speciale ligplaatsen voor schepen met gevaarlijke ladingen. Ook komen er voorzieningen voor de scheepvaart, zoals een auto-afzetsteiger, parkeerplaatsen en walstroom. Meer informatie over het project is te vinden op de projectpagina Boven-Rijn: aanleg overnachtingshaven Spijk.