Explosieven en munitie langs het Twentekanaal
De bodem van het Twentekanaal is onderzocht op ontplofbare oorlogsresten en is inmiddels grotendeels vrijgegeven voor de baggerwerkzaamheden. Maar niet alleen op de bodem van het kanaal werd gezocht naar explosieven, ook in de oevers van het kanaal is voor de aanleg van de natuurvriendelijke oevers onderzoek uitgevoerd. En dat is niet voor niets.
Op de plekken waar we werken aan de verruiming van de Twentekanalen wordt eerst onderzocht of dit veilig kan. Remco Derksen is adviseur Ontplofbare Oorlogsresten en vormt samen met Henk Neggers en Luuk Arlar het landelijke Ontplofbare Oorlogsresten-team van Rijkswaterstaat. Remco Derksen vertelt over de vondsten langs het Twentekanaal en wat er met die explosieven gebeurt.
Activiteiten in de oorlog
‘Vóór de start van de werkzaamheden doen we zorgvuldig vooronderzoek. Dat deden we bij de baggerwerkzaamheden, maar ook bij de aanleg van de natuurvriendelijke oevers, ter hoogte van het Kristalbad. Uiteindelijk is het aan de aannemer om deze risico’s te beheersen in de uitvoeringsfase.'
'Maar het vooronderzoek was op deze locatie niet voor niets. Aan beide kanten van het kanaal zouden mogelijk ontplofbare oorlogsresten te vinden zijn. De aannemerscombinatie Van Oord – Hakkers – Beens heeft samen met een explosieven opsporingsbedrijf het werkgebied daarom helemaal uitgeplozen.’
Laagsgewijs afgraven
‘Opsporingsbedrijf Bodac heeft in opdracht van de aannemerscombinatie de oever laag voor laag afgegraven en alle locaties van die werkzaamheden vooraf onderzocht. Als een soort 'kaasschaafmethode'. Dat kon in deze situatie niet anders, we wisten niet wat we tegen konden komen.'
'Het opsporen van de explosieven werd vermoeilijkt door de ijzeren damwanden en de ijzeren trekstangen die de damwanden op hun plek houden'
'Het opsporen van de explosieven werd namelijk vermoeilijkt door de ijzeren damwanden en de ijzeren trekstangen die de damwanden op hun plek houden. Die stangen zitten om de 3 meter in de grond verwerkt en maakten het erg lastig om ijzeren objecten op te sporen. Daarom zijn de kades laagsgewijs afgegraven. Dat duurde ongeveer 8 weken. Tijdrovend, maar het was de enige manier om het op deze manier veilig te doen. Gelukkig was hier in de planning rekening mee gehouden.’
Grote vondst
‘We denken dat er in de oorlog militaire verdedigingswerken van de Engelsen hebben gezeten. De vondst bestaat namelijk uit een emmer vol met Engelse klein kaliber-munitie - voor handvuurwapens zoals geweren en pistolen, 12 handgranaten, een aantal antitank projectielen en diverse mortier- en geschutgranaten.'
'Het vermoeden is dat het in de oorlog in het kanaal gedumpt is en na de oorlog bij eerdere verruimingswerkzaamheden aan het Twentekanaal is opgegraven en met het zand op de kade terecht is gekomen.'
'De aangetroffen explosieven zijn overgedragen aan de Explosieven Opruimingsdienst. Zij hebben het grootste deel van de explosieven op locatie vernietigd. Op deze manier kan de aanleg van de natuurvriendelijke oever veilig worden uitgevoerd door de aannemerscombinatie!’