Miljoenen voor aanpak asbestverontreiniging in bodem Oost-Nederland

Gepubliceerd 19 december 2022

Een bodem zonder asbest. En daarmee een gezondere leefomgeving en minder zieke mensen.

Met dat doel maken staatssecretaris Heijnen, zeven gemeenten en de provincie Overijssel vandaag nieuwe afspraken over het opruimen van asbest in de bodem in zeven Twentse gemeenten Borne, Haaksbergen, Hellendoorn, Hof van Twente, Rijssen-Holten, Twenterand en Wierden. Uiterlijk in 2030 moet hiermee de meest omvangrijke asbestverontreiniging in de bodem vanuit de asbestindustrie in ons land aangepakt zijn. Staatssecretaris Heijnen trekt hier voor de komende twee jaar 16 miljoen euro voor uit.

Heijnen: “Asbest kan voor een hoop ellende zorgen en hoort simpelweg niet thuis in onze tuinen. Ik wil dat iedereen daar met een gerust hart kan tuinieren en kinderen er fijn kunnen spelen. Daarom ben ik blij met deze afspraken met provincie en gemeenten. We ruimen de grootste bron van asbestvervuiling in onze bodem op, en dat geeft een goed gevoel.”

Grootste bron van asbestverontreiniging opruimen

In de plaats Goor produceerde de Eternitfabriek tot 1993 producten met asbest,, zoals golfplaten en bouwmaterialen. Omdat asbest niet vergaat en brandwerend is, waren er vele mogelijke toepassingen. Medewerkers van de fabriek mochten decennialang gratis het losse asbestafval ophalen. Fundering voor een schuurtje, ondergrond voor een weg, of het dempen van een sloot: asbestafval was bijzonder bruikbaar. Hierdoor is asbest in een straal rondom de fabriek in de bodem terecht gekomen. Pas later werd duidelijk dat het een sluipmoordenaar is.

De afgelopen jaren is op 1250 openbare plekken in de zeven gemeenten, zoals campings, sportterreinen en speeltuinen, de verontreiniging vrijwel geheel  opgespoord en verwijderd. De aandacht gaat nu verschuiven naar tuinen bij woningen in de zeven gemeenten

Gratis onderzoek en sanering

Huiseigenaren hoeven zich zelf niet aan te melden. Zij worden benaderd door het programmabureau dat de werkzaamheden coördineert. Ze kunnen dan gratis meedoen aan bodemonderzoek. Daarbij worden grondboringen gedaan die geanalyseerd worden in een laboratorium. Zit er asbest in de bodem, dan wordt dat opgeruimd. De kosten, die daarmee gemoeid zijn, komen voor rekening van de overheid. Het kan gaan om tienduizenden euro’s per perceel. Eventuele herinrichtingkosten voor de tuin zijn voor rekening van de huiseigenaar. Ook lokale overheden en bijvoorbeeld projectontwikkelaars betalen mee aan het opruimen van asbest in de bodem in geval van ontwikkeling, bijvoorbeeld woningbouw of bij werkzaamheden met betrekking tot de infrastructuur. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het aanleggen van kabels en leidingen.

Gedeputeerde Tijs de Bree: "We werken al jaren aan het saneren van asbestdaken en het verwijderen van asbest uit de bodem. Met het voortzetten van het saneren van de bodem rond de Eternit fabriek wordt er weer asbest op een aantal risicovolle plaatsen opgeruimd. Goede voor onze en toekomstige generaties.

Opruimen is nodig

Van asbestvezels kun je ernstig ziek worden en zelfs overlijden, ook nog vele jaren nadat je in contact bent geweest met het asbest. En omdat je de losse asbestvezels met het blote oog niet kunt zien, is het moeilijk te zien waar de bodem is vervuild en waar niet.

In de gebieden rond de voormalige asbestfabriek zijn bovengemiddeld veel mensen met asbestgerelateerde ziekten, zoals stoflongen of asbestkanker.

Samen aanpakken

Gemeenten, provincie en Rijk pakken de vervuiling in Goor en omgeving samen aan. In de wet bodemkwaliteit is vastgelegd dat bij grootschalige vervuilingen waarvoor geen duidelijke veroorzaker is, het Rijk de kosten draagt. Waarbij het Rijk financiert en de zeven gemeenten en provincie met een gezamenlijk programmabureau zorgen voor de uitvoering.

Bron: Ministerie van IenW