Publicaties programma duurzame gebiedsontwikkeling

Veel gebiedsontwikkelingen lopen vast in de stapeling van ambities, bestuurlijke complexiteit, verschotting in wet- en regelgeving of knellende business cases. Nieuwe sleutelbegrippen zijn waardetoevoeging in duurzame verdienmodellen, bottom-up processen, organische ontwikkelen en het creëren van ruimte in wet- en regelgeving. Maar wat betekent het en hoe breng je dat dan in de praktijk?

Platform DGO

Het Platform DGO is actief geweest van september 2010 tot oktober 2013. Rijkswaterstaat Leefomgeving maakte deel uit van het Platform DGO, waarin zo'n 25 'captains of sustainable development' uit het bedrijfsleven, onderzoek / onderwijs en decentrale overheid hun kennis en praktijkervaring bundelen om de transitie naar een wérkelijk duurzame gebiedsontwikkeling te versterken en versnellen.

Programma duurzame gebiedsontwikkeling

Het programma DGO beoogde een extra impuls voor integrale duurzame gebiedsontwikkeling. Binnen de opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (nu: Infrastructuur en Waterstaat) bundelden diverse programma's van Rijkswaterstaat Leefomgeving hun kennis en kunde waar het gaat om de gebiedsontwikkelingspraktijk. Door de interactie tussen programma’s rond bodem, energie, mobiliteit/bereikbaarheid, ruimte, water, veiligheid en geluid met het kenniscentrum Infomil en Leren voor Duurzame Ontwikkeling, kwamen nieuwe oplossingsrichtingen binnen bereik.

Gebiedsontwikkeling in de praktijk

In 2011 zijn acht gebiedsontwikkelingspraktijken met 'Praktijkateliers' ondersteund. Rijkswaterstaat Leefomgeving volgde deze acht gebieden bij het realiseren van duurzame ambities in de praktijk. Tegen welke vraagstukken liepen ze op? Hoe zijn ze daarmee omgegaan en welke oplossingen worden dan gevonden? Zie hieronder de belangrijkste resultaten.

Publicaties en instrumenten

  • De eindpublicatie van het platform DGO: Crisis creëert ruimte; een transitieprogramma voor duurzame gebiedsontwikkeling;
  • Ontdekken Overeenkomen Ontwikkelen. In de brochure ‘Ecosysteemdiensten in de praktijk van duurzaam bodembeheer en gebiedsontwikkeling' staat een nieuwe aanpak voor ruimtelijke inrichting en gebiedsbeheer: de Triple O-aanpak.
  • Portfolio Energiezuinige Stedenbouw. Dit portfolio geeft handvatten om met het thema energie in stedenbouwkundige plannen te werken en voert u langs tien aansprekende projecten.
  • De publicaties 'Toekomstwaarde Nu!' laten zien dat meerdere actoren belang hebben bij de meerwaarde van een hoge kwaliteit van gebiedsontwikkeling – en dat zij er ook in willen investeren. Zeven financieel-organisatorische instrumenten voor financiering van duurzame gebiedsontwikkeling.
  • De Grex+ module is een verdere uitwerking van één van de Toekomstwaarde Nu!-instrumenten. Deze webbased tool met de duurzame maatregelen energie, sanitatie en groen is in opdracht van Agentschap NL ontwikkeld door Strategis (specialist in GIS-modellen en ontwikkelaar van de veelgebruikte Gebiedsontwikkelaar) en laat de samenhang zien tussen de verschillende financiële gebiedsstromen GREX, VEX en BEX;
  • Krant Duurzame Gebiedsontwikkeling, met recente ontwikkelingen en visies, interviews, de aanpak van Agentschap NL en een overzicht van inspirerende voorbeelden, instrumenten en publicaties.
  • Presentaties en verslagen Workshops Platformbijeenkomst Excellente Gebieden. Vier workshops over: Financiële constructies rondom realisatie en exploitatie; Klant centraal; communicatie met de bewoners; Particulier opdrachtgeverschap; Ambities vermarkten.
  • De handreiking en deskstudie Aanbesteding collectieve energievoorziening geeft meer zicht op aanbesteding van een collectieve energievoorziening. Over welke partij mag aanleggen, beheren, leveren en welke belangen er spelen er. Relevante wet- en regelgeving en jurisprudentie. Hoe aanbesteden en/of gunnen.
  • GPR Stedenbouw is een aanvulling op GPR Gebouw en biedt de gebruiker inzicht in de aspecten van duurzaamheid én duurzaamheidprestaties van een nieuw stedenbouwkundig plan of van de herstructurering van een bestaand gebied. Het instrument is geschikt voor gemeenten, projectontwikkelaars, stedenbouwkundigen en anderen die zich verdiepen in de duurzaamheid van stedenbouw. GPR Stedenbouw brengt de belangrijkste thema's in beeld: energie, ruimtelijke inrichting, gezondheid, gebruikswaarde en toekomstwaarde. De resultaten van de keuzes worden voor iedereen, ook voor eindgebruikers (bewoners) op een begrijpelijke wijze getoond.
  • In de najaarseditie 2012 van de krant Duurzame Gebiedsontwikkeling staat van alles over de werkconferentie 'Crisis Creëert Ruimte' van het Platform DGO. Hoe ze de leegstand van kantoren tackelen, nieuwe prikkelende visies van Young professionals op het gebiedsontwikkelingsvraagstuk in Nobelhorst Almere en de Vierhavens Rotterdam. Stadslandbouw gaat wortelen en de visie van Thomas Rau op nieuwe woondiensten.
  • Verslag en presentaties Excursie Venlo Greenpark - Groene motor van de regio 16 juni 2011. De excursie werd georganiseerd in het kader van het Lente-akkoord, waarin de overheid en bouwend Nederland overeengekomen zijn in 2020 energieneutraal te bouwen. Om de duurzame ambities te ondersteunen, ontvangt Venlo GreenPark / Villa Flora subsidie van Agentschap NL, vanuit de programma’s Excellente Gebieden en NESK. De kennis die in Venlo wordt opgedaan, wordt ingebracht in het kennis- en leertraject van deze programma’s.
  • Magazine Oneindig Laagland - duurzame gebiedsontwikkeling (cradle to cradle). Over thema’s die spelen bij de ontwikkeling van nieuwe uitleggebieden / gebiedsontwikkeling, die geïnspireerd zijn door de Cradle to Cradle filosofie. De stukken zijn geschreven door deelnemers aan de community of practice (CoP) Oneindig Laagland.
  • Rapport Centraal stellen van duurzame energieambities in het gebiedsontwikkelingsproces. Met een overzicht van het gebiedsontwikkelingsproces en de bijbehorende instrumenten, technieken en concepten. Routekaarten geven aan welke stappen zijn te zetten om een bepaald concept gerealiseerd te krijgen.