Bodemsanering bedrijfsterreinen
Het bodembeleid is erop gericht dat uiterlijk in 2030 de bodem geschikt is voor het gewenste gebruik. Tot 2015 ligt de focus op het wegnemen van onaanvaardbare risico’s voor mens bij huidig gebruik, tot 2020 op de aanpak van onaanvaardbare risico’s voor ecosystemen en verspreiding. Sinds 1987 is er een wettelijke regel die iedereen verplicht om nieuwe bodemverontreiniging te voorkomen en deze volledig te verwijderen als er toch verontreiniging ontstaat (art 13 Wbb, ‘zorgplicht’). Voor verontreiniging ontstaan vóór 1987 geldt een ander regime.
De overheid streeft ernaar in 2030 alle gevallen van ernstige bodemverontreiniging, ontstaan vóór 1987, gesaneerd of beheerd te hebben. Verontreinigde bedrijfsterreinen die een groot risico voor de directe omgeving vormen, moeten uiterlijk in 2020 zijn aangepakt. Dit zijn de zogenaamde spoedeisende locaties.
Als er is vastgesteld dat spoedige sanering van een bedrijfsterrein met ernstige bodemverontreiniging noodzakelijk is, dan is de eigenaar of erfpachter verplicht de bodem te saneren (art 55B3 Wbb). Ook kan er een actuele saneringsnoodzaak ontstaan door activiteiten op het terrein. Bijvoorbeeld omdat sanering is voorgeschreven in het kader van de aanvraag van een bouwvergunning.
Diverse financiële stimuleringsregelingen
In het kader van het Convenant Bodem en Bedrijfsleven 2015 hebben de overheid en het bedrijfsleven zich (onder meer) gezamenlijk gecommitteerd aan het afronden van de aanpak van spoedeisende locaties op bedrijfsterreinen. Om te stimuleren dat deze verontreinigingen worden gesaneerd, heeft de overheid diverse financiële regelingen ontworpen. De basis voor deze regelingen is te vinden in het Besluit (en de regeling) Financiële bepalingen bodemsanering 2005. Er zijn op dit moment vier financiële stimuleringsregelingen:
- Bedrijvenregeling
Dit is een stimuleringsregeling voor alle gevallen van ernstige bodemverontreiniging ontstaan vóór 1975. Eigenaren en erfpachters van in gebruik zijnde bedrijfsterreinen hadden tot 1 januari 2008 de gelegenheid om zich voor de Bedrijvenregeling aan te melden. Er zijn 9.877 aanmeldingen gedaan. Om te bereiken dat met saneringen op korte termijn wordt aangevangen zijn in juli 2017 een aantal termijnen in de Bedrijvenregeling opgenomen:- De einddatum van de regeling is vastgesteld op 1 januari 2025 . Bedrijven die zich voor 2008 hebben aangemeld, hebben nog tot 1 januari 2025 de tijd om aan te geven dat ze ook daadwerkelijk gebruik gaan maken van de Bedrijvenregeling. Om voor een subsidie in aanmerking te kunnen komen moet het saneringsplan als bedoeld in artikel 39 van de wet of een melding volgens artikel 39b, derde lid, voor 31 december 2023 zijn ingediend. De aanvraag voor de financiële bijdrage moeten vervolgens uiterlijk 31 december 2024 zijn ingediend.
- Een andere termijn betreft de afronding van de sanering. In de verleningsbeschikking wordt opgenomen dat de sanering voor 1 januari 2030 dient te zijn afgerond. Vervolgens is een termijn opgenomen voor het indienen van de subsidievaststelling. Deze dient voor 1 januari 2030 te zijn ingediend.
- Bosatex
De Bosatex-regeling betreft een collectieve aanpak van bodemsanering in de textielreinigingsbranche. Ondernemers dragen hun probleem van een verontreinigde bodem over aan de Stichting Bosatex die vervolgens voor een professionele en efficiënte aanpak van de sanering zorgdraagt. De stichting Bosatex is inmiddels onderdeel geworden van Bodembeheer Nederland. - Cofinanciering
Dit is een stimuleringsregeling voor ernstige gevallen van bodemverontreiniging ontstaan vóór 1987. Deze regeling is ondergebracht bij Stichting Bodemheer Nederland en de bevoegde overheden in het kader van Wet Bodembescherming. - Draagkrachtregeling
De draagkrachtregeling is ingesteld om zoveel mogelijk te voorkomen dat gezonde bedrijven failliet gaan door een verplichte bodemsanering.
Eenvoudige saneringen
Voor eenvoudige saneringen is alleen een melding volgens het Besluit Uniforme Saneringen (BUS) nodig. Het BUS is een landelijke uniforme regeling voor eenvoudige, gelijksoortige saneringen die in korte tijd afgerond kunnen worden. In Nederland valt naar schatting 50% van de saneringen in deze categorie.
Stichting Bodembeheer Nederland
Om bedrijven te helpen bij het uitvoeren van bodemsanering is Stichting Bodemheer Nederland opgericht. De Stichting Bodembeheer Nederland is ontstaan uit het samengaan van Bodemcentrum, Bosatex, Nazorg Bodem en SBNS en helpt bedrijven en overheden door het overnemen van verplichtingen en risico’s over bodemverontreiniging.
