Agendering van Ecosysteemdiensten

Grondwaterbelangen moeten onder de aandacht worden gebracht van de opstellers van de visie. Dat vereist het overdragen van informatie op het juiste moment en in de juiste vorm, maar ook het verkrijgen van draagvlak op het juiste moment. Zie de introductie tot het proces van agenderen van grondwaterbelangen.

Gevolgen

De gevolgen van verkeerde keuzes met betrekking tot ruimtelijke inrichting kunnen zijn:

  • de grondwaterstand neemt toe of af, waardoor watertekorten ontstaan (verdroging van bomen) of juist ongewenste vernatting. Zie ook de factsheets ‘overlast’ en ‘onderlast’;
  • de grondwaterstroming wijzigt waardoor de samenstelling van het grondwater verandert. Als meer voedselrijk water een natuurgebied bereikt dan zal dat consequenties hebben voor de soortensamenstelling.

Beleidsthema’s/maatschappelijke opgaven

In een structuurvisie wordt het ruimtelijk beleid aan belangrijke beleidsthema’s en maatschappelijke opgaven gekoppeld. Voor het agenderen van een grondwaterbelang is het daarom noodzaak het grondwaterbelang daarmee in verband te brengen.

De grootste bedreiging voor de grondwaterafhankelijke natuurgebieden is verdroging. Andere oorzaken voor problemen in grondwaterafhankelijke natuurgebieden zijn de afname van de grondwateraanvulling in het infiltratiegebied, aanvoer van systeemvreemd water en de verontreiniging van het grondwater door overbemesting.

De rol van grondwater in het ecosysteem, ook in de stad, is evident. Groen en blauw in de stad draagt in hoge mate bij aan het ruime begrip ‘leefbaarheid’ waaronder ook zaken als sociale cohesie en gezondheid vallen. Werkgelegenheid hangt indirect ook samen met leefbaarheid omdat bedrijven bij de keuze van vestigingsplaats rekening houden met dit aspect. Daarnaast is gebleken dat de waarde van vastgoed toeneemt als er in een wijk meer ruimte is voor hoogwaardig groen. Tenslotte is het groen en blauw in de stad soms onderdeel van doorgaande structuren en is het dus zaak deze ook in de stad in stand te houden.

Ruimtelijke relevantie

Dit grondwaterbelang heeft ruimtelijke relevantie omdat het grondgebruik effect kan hebben op de grondwaterstand. Als grondwaterafhankelijke natuurbelangrijk wordt gevonden dan moeten andere functies die een nadelig effect hebben op de grondwaterstand, of de toestroming van grondwater met een ongewenste samenstelling bevorderen, worden geweerd of aan regels gebonden. Dat kan in een structuurvisie door zones aan te wijzen waarin spelregels gelden voor grondgebruik met grondwatereffecten.

Voorbeelden van ecosysteemdiensten zijn als volgt te vinden.

Oorzaken, toelichting grondwatersysteem via gidsmodel

Oorzaken en gevolgen van (structureel) lagere grondwaterstanden kunnen worden uitgelegd aan de hand van zogenaamde ‘gidsmodellen’. Daarin speelt het ‘hydrologisch systeem’ een belangrijke rol.