Factsheet grondwater(deel-)belang: Grondwater en overig gebruik
Definitie
Grondwater kan ook worden gebruikt voor andere doeleinden dan drinkwaterbereiding. Dit factsheet heeft betrekking op het gebruik van grondwater voor andere doeleinden, zoals veedrenking, koeling, als proceswater.
Landbouw en veeteelt
Verontreinigingen kunnen richting landbouwgebieden stromen. In landbouwgebieden zijn vaak voorzieningen getroffen om de waterhuishouding te reguleren, zoals drainagesystemen. Verontreinigingen kunnen in deze systemen opkwellen, waardoor sloten verontreinigd raken en beregeningsinstallaties te maken krijgen met verontreinigd water. Een ander aandachtspunt zijn veedrinkputten, welke ook verontreinigd kunnen raken.
Daarnaast kan de landbouw ook zelf een bron van verontreiniging zijn door uitspoeling van nutriënten naar bijvoorbeeld oppervlaktewater en natuurgebieden of kunnen andere belangrijke voorwaarden als zuurgraad en geleiding in het grondwater beïnvloed worden. Indien onacceptabele blootstelling dreigt zullen compenserende maatregelen moeten worden uitgewerkt ter bescherming van het gebruik of moet het gebruik worden aangepast. Achteruitgang van de kwaliteit van het grondwater kan dus leiden tot gebruiksbeperkingen en daarmee een belangrijke economische factor bedreigen.
Industriële grondwateronttrekkingen
Grondwaterwinningen voor industriële doeleinden (proces- en/of koelwaterwinning) kunnen relatief grote grondwateronttrekkingen zijn, die grondwaterstand en -gebruik in een groot gebied beïnvloeden. Door de grotere grondwaterstromingssnelheden wordt warmte koude opslag in de omgeving minder rendabel of onmogelijk. De kans op een aantrekkende werking van verontreinigingen in de omgeving is groot, zeker wanneer de onttrekking is gelegen in een gebied met meer (historische) industriële activiteiten waardoor ook verontreinigingen hebben kunnen ontstaan. Mogelijke gevolg is dat verontreiniging de industriële winning bedreigt. Maar er kan ook juist sprake zijn van een beheersende werking waarbij de onttrekking verhindert dat verontreinigingen naar elders vertrekken.
Bedreiging van de eigen waterwinning kan er toe leiden dat een bedrijf zal proberen de schade op veroorzakers of bij overheden te verhalen en/of zijn heil elders zoekt met alle gevolgen voor de lokale werkgelegenheid van dien. Ook zal stopzetten of verplaatsen van industriële onttrekkingen leiden tot stijging van grondwaterstanden. Dit kan positief uitpakken voor waterafhankelijke natuurgebieden, maar ook wateroverlast aan maaiveld in stedelijk gebied veroorzaken. Rondom een industriële winning kunnen dus vele economische, maatschappelijke en milieuhygiënische belangen samenkomen die vragen om een integrale afweging in dit gebied met alle belanghebbenden. Alleen een dergelijke integrale gebiedsgerichte benadering kan leiden tot een evenwichtige oplossing.