Kansenkaarten

Stel: de gemeente staat voor de opgave om 500 nieuwe woningen te bouwen. Er zijn verschillende plaatsen waar dit zou kunnen worden gerealiseerd (locatiekeuze). Op iedere plaats zijn er ook verschillende inrichtingsvarianten denkbaar. De verschillende locaties en inrichtingsvarianten verschillen van elkaar wat betreft impact (van de woningbouw) op het watersysteem. In de ene variant moet het waterpeil meer worden verlaagd om de wijk droog te houden, maar dat leidt ook tot meer zetting omdat de zettingsgevoeligheid groter is. De andere variant vereist een grotere capaciteit van het riool omdat de wateropgave groter is. In weer een ander gebied is sprake van nabijgelegen kwetsbare natte natuur en de kans bestaat dat deze zal leiden onder de ontwikkeling. Ook bestaat de kans dat in het ene gebied de bodem beter geschikt is voor gesloten bodemenergiesystemen dan in het andere.

Kortom, werk aan de winkel voor de (grond-)waterdeskundige. Maar wanneer en vooral hoe doet hij zijn invloed gelden bij bestuur en de wereld van de ruimtelijke ordening?

Het is vooral van belang dat de sectorale deskundige poogt de taal te spreken van diegene die hij wil beïnvloeden. Dat betekent vooral visualiseren, bijvoorbeeld in de vorm van kaarten. In structuur-visies wordt aangegeven hoe het ruimtelijk instrumentarium wordt ingezet om ambities vorm te geven. Die ambities hebben vaak betrekking op thema’s als economie, leefbaarheid, duurzaamheid. Kosten vormen een belangrijke randvoorwaarde. Het is dus zaak om te appelleren aan deze ambities als grondwaterbelangen moeten worden geagendeerd.

Kansenkaarten vormen een medium dat goed kan worden ingezet in het integrerende proces dat tot een structuurvisie moet leiden. De legenda van die kaarten moet de besluitvorming in dat proces ondersteunen. Goede voorbeelden zijn:

• Druk in de kaarten uit wat de extra kosten zijn voor het vergroten van de capaciteit van een riolering, of van jaarlijks onderhoud door verzakkingen van infrastructuur.
• Druk uit hoeveel dagen wateroverlast kan worden verwacht.
• Druk uit wat de extra besparing op stookkosten is, of de extra reductie op CO₂-uitstoot, als met een bepaalde locatie- of inrichtingskeuze wel of niet gebruik kan worden gemaakt van bodemenergie.
• Geef aan welke natte/groene structuren in het landschap kunnen blijven gehandhaafd of versterkt, en ondersteun dit met referentiebeelden.

Op internet zijn vele goede voorbeelden te vinden van kansenkaarten voor bodemenergie.