Publicaties ondergrond
Het Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond 2016-2020 ondersteunt de uitvoering van de convenanten Bodem en Ondergrond (tussen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) en Bodem en Bedrijfsleven (en de Realisatieparagraaf uit de Structuurvisie Ondergrond (SVO). Binnen dat programma is de werkgroep ondergrond en transitie al langere tijd druk bezig om op goede wijze om te gaan met de diverse maatschappelijke uitdagingen die raken aan het domein bodem en ondergrond, zoals kringlooplandbouw, drinkwater, klimaatadaptatie en de energietransitie. In dit rapport een leidraad aan de hand van twee sessies met de werkgroep Transitie.
Begonnen met het UP en later met DPRA, RVO en SVn hebben AT Osborne en TNO de afgelopen vier jaar een programma van masterclasses en andere activiteiten aangeboden onder de noemer van meervoudigheid.1 Wij spraken ook wel van meekoppelen, en tegenwoordig raakt steeds meer de term integratie in gebruik. Uiteenlopende namen voor een innovatie is normaal, omdat mensen hetzelfde ontdekken over een innovatie vanuit verschillende hoeken. Nu de Omgevingswet en de NOVI spreken van integratie zal deze term veel gebruikt gaan worden.
Het ontbreekt aan een overallstrategie voor aanleg, beheer en onderhoud van ondergrondse kabels en leidingen. Tegen de achtergrond van een aantal grote ruimtelijke en maatschappelijke opgaven ziet het COB-netwerk dit als urgent probleem. Daarom wil het netwerk toewerken naar een overallstrategie voor deze infrastructuur.
Gemeenten en drinkwaterbedrijven in metropoolregio Rotterdam Den Haag, H2Ruimte BV. Lessen uit de 3 sessies: de noodzaak van een samenhangende aanpak voorin bij planprocessen van boven- en ondergrond (3D-Ordening) en afspraken over kansen en belemmeringen van de ondergrond en nut en noodzaak van verdergaande regionale netwerkvorming.
De ervaringen uit de Community of Practice Asset Management van de ondergrond zijn verwerkt in een infographic en een flyer. Die kan jij ook gebruiken als je binnen de eigen organisatie in gesprek wilt over de waarde van bodem en ondergrond en het duurzaam inzetten hiervan. Handig voor de Omgevingswet en bij het opstellen van Omgevingsplannen.
De bodem heeft een overduidelijke relatie met vele opgaven die op de stad afkomen. De gemeente Nijmegen realiseert zich dat ondergrondse activiteiten, bovengrondse gevolgen hebben voor milieu, gezondheid en veiligheid. Daar moet goed over worden nagedacht. We kunnen de ondergrond dan ook niet los zien van de bovengrond. Sterker, de ondergrond is een integraal onderdeel van onze leefruimte. De stem van de bodem en ondergrond zou een fantastische aanvulling zijn op de ruimtelijke projecten en de maatschappelijke opgaven die nu in steden aan de hand zijn.
Deltares, Rijkswaterstaat, de Universiteit van Hasselt en OVAM organiseerden een dubbele workshop op 25 februari 2019 over land stewardship en circulair gebruik van bodem en land als instrument om degradatie van het bodem-sediment-watersysteem tegen te gaan en het duurzaam gebruik van ecosysteemdiensten te bevorderen.
Hendriksen Strategie en advies. Het huidige instrumentarium is geen beperkende factor voor huidig beheer en gebruik van bodem en ondergrond in de regio, het gebruik ervan wel. Ontwikkelen van nieuw instrumentarium is op dit moment niet noodzakelijk. Focus op het daadwerkelijk gebruik van het bestaande instrumentarium.
Friese gemeenten gezamenlijk aan de slag met Deltares.
Dit project was erop gericht om de gemeenten op weg te helpen om die onderwerpen te identificeren (via adaptiepaden en knikpunten) waarvoor ze wat moeten gaan regelen, zowel op korte als op langere termijn. Deze onderwerpen zouden een verdere uitwerking behoeven voor het opstellen van de Omgevingsvisie.
Gemeente Woerden in samenwerking met het uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond, VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en Deltares.
Een eerste verkenning van het onderdeel ondergrond voor de toekomstige Omgevingsvisie met als resultaat de ingrediënten om een weloverwogen besluit te kunnen nemen over het gericht inbrengen van de ondergrond in de Omgevingsvisie.