
Onderwerpen
Natuurlijk Kapitaal
Onder natuurlijk kapitaal verstaan we het vermogen van de natuurlijke omgeving ons te voorzien van nuttige goederen en diensten (ecosysteemdiensten).
Bodem+ voert het programma Natuurlijk Kapitaal (NK) uit in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu/Directie Duurzaamheid (DGMI). Het programma is in 2015 gestart en loopt (naar verwachting) door tot 2020. Het programma wil bereiken dat duurzaam gebruik van NK een vanzelfsprekend onderdeel wordt bij beleids- en investeringsbeslissingen van overheden, bedrijven en andere organisaties.
Nieuws over Natuurlijk Kapitaal
We gebruiken de bodem steeds intensiever. Denk aan landbouw, woningbouw, recreatie of energievoorziening. Daardoor raakt de bodem steeds verder uitgeput en vervuild. Tegelijkertijd hebben we de bodem ook hard nodig.
In de podcast Onderaards hoor je de mooiste verhalen van onder de bodem en leer je Nederland én de Nederlander bekijken vanuit een heel ander perspectief dan je gewend bent.
Deltares, Rijkswaterstaat, de Universiteit van Hasselt en OVAM organiseerden een dubbele workshop op 25 februari #WRF19 over land stewardship en circulair gebruik van bodem en land als instrument om degradatie van het bodem-sediment-watersysteem tegen te gaan en het duurzaam gebruik van ecosysteemdiensten te bevorderen.
Thom Maas van Rijkswaterstaat/Bodem+ introduceert de Projectcyclus als nieuwe ingang van Bodemvizier (de zoekmachine naar instrumenten).
Hoe kan industrieel land ook gebruikt worden voor maatschappelijke doeleinden? De internationale netwerken Common Forum on Contaminated Land en het Network for Industrially Co-Ordinated sustainable Land Management in Europe (Nicole netwerk) hebben samen een publicatie uitgebracht met voorbeelden die dit laten zien.
De zoekmachine BodemVizier is aangepast: als (maatschappelijke) opgaven hanteren we nu die uit de kennisagenda. Ook is de handeling 'Aanpak bodemdaling' toegevoegd, waarmee 49 instrumenten zijn gelabeld.
BodemVizier heeft als doel om de meest relevante instrumenten en informatie voor professionals op het gebied van (water)bodem(beheer), ondergrond en gebieds- of stedelijke (her)ontwikkeling te selecteren.
De huidige inspanningen om te komen tot duurzaam landgebruik zijn onvoldoende om de ambities voor klimaat, circulaire economie en duurzaamheid te behalen. Met de toenemende wereldbevolking en groeiende consumptie neemt de druk op ons natuurlijk kapitaal steeds verder toe.
Een systematische benadering van bodem, ondergrond, water en natuur helpt om maatschappelijke opgaven als klimaatadaptatie en ruimtelijke ordening te combineren.
Sweco heeft, in opdracht van Rijkswaterstaat, in 2016 een inventarisatie gedaan van succesvolle toepassingen van de Ecosysteemdienstenbenadering in projecten en beleid. Uit interviews met gemeenten en omgevingsdiensten blijkt dat deze kernboodschap breed wordt gedragen en er veel interesse is om hierover kennis te delen en verder te ontwikkelen.
De toepassing van groene daken is vooral kansrijk bij dakrenovaties van hoogbouw of in dichtbebouwd stedelijk gebied waarbij er op maaiveld weinig ruimte is voor waterberging en groen. Ook blijkt dat de kansen voor toepassing van groene daken groter zijn als deze standaard in de ontwerpfase meegenomen worden.
Nieuws uit het land over Natuurlijk Kapitaal
Op een bijzondere plek aan de kust van Kijkduin is een landschappelijk opgezette woonbuurt met 132 duinwoningen en appartementen gerealiseerd.
Van 6 februari tot 11 februari vindt de Week van de Circulaire Economie plaats. Diverse organisaties die zich sterk maken voor de transitie naar een duurzame economie geven dan een kijkje in hun circulaire bedrijfsmodel.
Er is de afgelopen jaren nauwelijks vooruitgang geboekt bij het realiseren van een volledig circulaire economie in 2050 en een halvering van het abiotisch grondstoffengebruik in 2030. Het gebruik van de meeste grondstoffen is niet gedaald. Alleen het gebruik van fossiele brandstoffen daalde, maar deze daling was incidenteel door de corona-lockdown.
Een circulaire bio-economie kan de klimaatimpact en het grondstoffengebruik van de sterk groeiende plasticsector flink beteugelen. Bij ongewijzigd beleid zal de wereldwijde productie van plastic tot 2100 waarschijnlijk verdrievoudigen. Nu al veroorzaakt de plasticsector bijna 5% van alle uitstoot van broeikasgassen. Door een circulaire biobased plasticindustrie volledig te voorzien van emissievrije elektriciteit, en door af te zien van afvalverbranding, kan de sector uiteindelijk zelfs uitgroeien tot een vorm van koolstofopslag. Dit constateren onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), de Universiteit Utrecht, de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) en TNO in vakblad Nature.
Wereldwijd neemt de biodiversiteit af en verslechtert de kwaliteit van de natuur. De meeste biodiversiteitsdoelen die landen binnen de Verenigde Naties voor 2020 overeen waren gekomen, zijn dan ook niet gehaald. Al zijn er enkele uitzonderingen, zoals het biodiversiteitsdoel om 17% van het landoppervlak wereldwijd te beschermen. Dat concludeerde het IPBES in 2019, het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem. Het IPBES-rapport heeft echter ook een positieve boodschap. Alternatieve ontwikkelingstrajecten waarbij de natuur wordt beschermd, hersteld en duurzaam wordt gebruikt, zijn mogelijk. Via deze trajecten wordt tegelijkertijd bijgedragen aan het bereiken van andere duurzame ontwikkelingsdoelen zoals het aanpassen aan klimaatverandering, het vergroten van de voedselzekerheid en het waarborgen van gezonde steden en schoon water. Deze ontwikkelingen zijn echter alleen mogelijk als er transformaties plaatsvinden in economische, sociale, politieke en technologische systemen om de onderliggende oorzaken van het verlies aan biodiversiteit aan te pakken.
Hij gaf met veel plezier leiding aan het PBL, maar na zeven jaar ‘gunt’ Hans Mommaas het Planbureau voor de Leefomgeving een nieuwe directeur, ‘iemand die met frisse energie de zaken oppakt.’ Hij kijkt met voldoening terug. ‘Waar vind je nou een omgeving waar zoveel kennis is verzameld, waar zoveel slimme mensen werken die bezig zijn met wetenschap en beleid?’ En uiteraard komen in dit gesprek ook typische Hans Mommaas-woorden voorbij, zoals systemisch of transinterdisciplinair.
Met alleen natuurbeleid gaat het niet lukken om de mondiale doelen voor biodiversiteit te halen. Dat kan alleen als er een combinatie komt van een sterke beleidsinzet op natuurherstel en daarnaast ook op klimaatmitigatie en het hervormen van voedsel- en energiesystemen. Bovendien zijn de inzet en de innovatiekracht van maatschappelijke partijen (zoals steden, regio’s, NGO’s en bedrijven) van cruciaal belang om de hardnekkige trend van biodiversiteitsverlies om te buigen. Wereldwijd is deze urgentie voelbaar bij tal van partijen. Dit concludeert het PBL in de studie Exploring nature-positive pathways.
Nederlandse en Oekraïense ruimtelijke professionals gaan hun denkkracht bundelen voor de wederopbouw van het door oorlog getroffen Oekraïne. Het gezamenlijke initiatief heet Ukraine – the Netherlands Urban Network en bestaat uit vertegenwoordigers van het College van Rijksadviseurs, AIR Rotterdam, Independent School for the City, Het Nieuwe Instituut, Kuiper Compagnons, Orange Architects en het Planbureau voor de Leefomgeving. Het netwerk is op vrijdag 4 november tijdens het Stadmakerscongres in Rotterdam gepresenteerd.
Standaarden voor energiezuinigheid en CO2-uitstoot in de auto-industrie blijken niet alleen een instrument om te sturen op lagere emissies, maar zijn ook een belangrijke aanjager van innovatie. Dat blijkt uit empirisch onderzoek in economenvakblad ESB van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en Tilburg University naar ruim 34 duizend patenten die door ruim 3600 patenthouders in de automobielindustrie tussen 2000 en 2016 zijn geregistreerd.
Het Planbureau voor de Leefomgeving is blij dat de Ministerraad prof. dr. Marko Hekkert vandaag heeft benoemd als directeur PBL, per 1 januari 2023. Hij volgt prof. dr. ir. Hans Mommaas op, wiens benoemingstermijn van zeven jaar er per 1 november 2022 op zit.
Om de opwarming van de aarde tot 2 of 1,5 graden te beperken moet de emissie van broeikasgassen in 2030 een derde tot de helft lager liggen dan wat de wereld met bestaand beleid realiseert. De hoop ontstond de afgelopen jaren dat extra inspanningen van steden, regio’s en bedrijven deze kloof voor een belangrijk deel kunnen dichten. Maar in zijn promotieonderzoek ‘Capturing climate actions in long-term scenarios’ concludeert Mark Roelfsema van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat concrete acties en doelen van deze actoren slechts optellen tot 1,5 à 2,5 % extra broeikasgasreductie in 2030.
…maar nooit durfde te vragen!Welke grondstoffen zitten naar alle waarschijnlijkheid in mijn product of halffabricaat? Zijn deze grondstoffen schaars? Wat is de impact van deze grondstoffen op biodiversiteit en wat kan ik doen om die impact te verminderen?De antwoorden op deze en andere vragen kunnen ondernemers en inkopers straks vinden via de
Een groeiend aantal bedrijven is zich bewust van het feit dat natuurlijk kapitaal een essentiële basis vormt voor de eigen onderneming. Deze bedrijven proberen vorm en inhoud te geven aan het thema, al dan niet in samenwerking met anderen. Ook de buitenwereld is in toenemende mate geïnteresseerd in de interactie tussen bedrijven en natuurlijk kapitaal, zowel vanuit een
Het thema Business & Biodiversity staat inmiddels wereldwijd op de kaart. Het is duidelijk dat het bedrijfsleven een belangrijke bijdrage kan en moet leveren aan het behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit. Niet alleen vanwege de waarde van de natuur zelf , maar vooral ook vanuit het belang van het behoud van het natuurlijk kapitaal; biodiversiteit als basis voor het
Om te komen tot duurzaam landgebruik zijn de huidige inspanningen niet voldoende om de ambities voor klimaat, circulaire economie en duurzaamheid te realiseren. Met de toenemende wereldbevolking en groeiende consumptie neemt de druk op ons natuurlijk kapitaal steeds verder toe.Er is meer nodig om onze planeet te beschermenHet Verified Conservation Areas Register
Natuurlijk kapitaal en circulaire economie zijn ‘hot’; je leest erover in artikelen, onderzoeken worden uitgevoerd en best practices verzameld. Beschreven als een nieuw economisch model, een concept, ambitie of oplossing. Hoe verhouden natuurlijk kapitaal en circulaire economie zich tot
Sinds vorig jaar maakt de aandacht voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten een expliciet onderdeel uit van een op ISO 14001 gebaseerd milieuzorgsysteem. Veel bedrijven zullen hierdoor met dit onderwerp aan de slag gaan. Een belangrijke stimulans voor de integratie van ‘natuurlijk kapitaal’ in de bedrijfsvoering!Maar hoe geef je hier als bedrijf praktisch