
Onderwerpen
Natuurlijk Kapitaal
Onder natuurlijk kapitaal verstaan we het vermogen van de natuurlijke omgeving ons te voorzien van nuttige goederen en diensten (ecosysteemdiensten).
Bodem+ voert het programma Natuurlijk Kapitaal (NK) uit in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu/Directie Duurzaamheid (DGMI). Het programma is in 2015 gestart en loopt (naar verwachting) door tot 2020. Het programma wil bereiken dat duurzaam gebruik van NK een vanzelfsprekend onderdeel wordt bij beleids- en investeringsbeslissingen van overheden, bedrijven en andere organisaties.
Nieuws over Natuurlijk Kapitaal
We gebruiken de bodem steeds intensiever. Denk aan landbouw, woningbouw, recreatie of energievoorziening. Daardoor raakt de bodem steeds verder uitgeput en vervuild. Tegelijkertijd hebben we de bodem ook hard nodig.
In de podcast Onderaards hoor je de mooiste verhalen van onder de bodem en leer je Nederland én de Nederlander bekijken vanuit een heel ander perspectief dan je gewend bent.
Deltares, Rijkswaterstaat, de Universiteit van Hasselt en OVAM organiseerden een dubbele workshop op 25 februari #WRF19 over land stewardship en circulair gebruik van bodem en land als instrument om degradatie van het bodem-sediment-watersysteem tegen te gaan en het duurzaam gebruik van ecosysteemdiensten te bevorderen.
Thom Maas van Rijkswaterstaat/Bodem+ introduceert de Projectcyclus als nieuwe ingang van Bodemvizier (de zoekmachine naar instrumenten).
Hoe kan industrieel land ook gebruikt worden voor maatschappelijke doeleinden? De internationale netwerken Common Forum on Contaminated Land en het Network for Industrially Co-Ordinated sustainable Land Management in Europe (Nicole netwerk) hebben samen een publicatie uitgebracht met voorbeelden die dit laten zien.
De zoekmachine BodemVizier is aangepast: als (maatschappelijke) opgaven hanteren we nu die uit de kennisagenda. Ook is de handeling 'Aanpak bodemdaling' toegevoegd, waarmee 49 instrumenten zijn gelabeld.
BodemVizier heeft als doel om de meest relevante instrumenten en informatie voor professionals op het gebied van (water)bodem(beheer), ondergrond en gebieds- of stedelijke (her)ontwikkeling te selecteren.
De huidige inspanningen om te komen tot duurzaam landgebruik zijn onvoldoende om de ambities voor klimaat, circulaire economie en duurzaamheid te behalen. Met de toenemende wereldbevolking en groeiende consumptie neemt de druk op ons natuurlijk kapitaal steeds verder toe.
Een systematische benadering van bodem, ondergrond, water en natuur helpt om maatschappelijke opgaven als klimaatadaptatie en ruimtelijke ordening te combineren.
Sweco heeft, in opdracht van Rijkswaterstaat, in 2016 een inventarisatie gedaan van succesvolle toepassingen van de Ecosysteemdienstenbenadering in projecten en beleid. Uit interviews met gemeenten en omgevingsdiensten blijkt dat deze kernboodschap breed wordt gedragen en er veel interesse is om hierover kennis te delen en verder te ontwikkelen.
De toepassing van groene daken is vooral kansrijk bij dakrenovaties van hoogbouw of in dichtbebouwd stedelijk gebied waarbij er op maaiveld weinig ruimte is voor waterberging en groen. Ook blijkt dat de kansen voor toepassing van groene daken groter zijn als deze standaard in de ontwerpfase meegenomen worden.
Nieuws uit het land over Natuurlijk Kapitaal
Grofweg een derde van huidige opwarming van het klimaat is toe te schrijven aan andere broeikasgassen dan CO2, zoals methaan (CH4), lachgas (N2O), en gefluoreerde broeikasgassen (HFKs, PFKs, SF6 en NF3). Desondanks gaat in verhouding weinig aandacht in klimaatbeleid en -scenario’s naar deze niet-CO2-gassen. Over het reductiepotentieel van deze broeikasgassen bestaat grote onzekerheid. In een nieuw onderzoek in Nature Communications concluderen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en andere instituten dat met pessimistische aannames voor niet-CO2-emissies het 1,5 gradendoel al niet meer haalbaar is. Met gunstigere aannames is dit nog wel mogelijk. Meer aandacht voor reductie van deze broeikasgassen is daarom van groot belang.
De overheid is verplicht haar best te doen elke Nederlander een dak boven het hoofd te geven in Nederland , zo staat in de grondwet. Bereikbaarheid zou ook een recht moeten zijn, stelde Karel Martens, professor Transport Planning aan het Technion Israel Institute of Technology, tijdens de PBL Academielezing van 25 mei 2023. “Of je nou je oma wil bezoeken of naar je werk wil gaan: bereikbaarheid geeft vrijheid.”
Het team achter NL2120, de natuurgerichte toekomstvisie op Nederland, heeft de tweede editie van de WUR Impact Award gewonnen. NL2120 bracht over de gehele breedte van Wageningen University & Research expertise bij elkaar om een hoopvolle visie te ontwerpen van Nederland over pakweg 100 jaar. “Om dat ideaal te bereiken, moeten we samenwerken met de natuur en begrijpen dat klimaat, bodem en biodiversiteit nauw verbonden zijn,” vat teamleider Tim van Hattum de hoofdboodschap van NL2120 samen.
De gemeente Westland wil een plek creëren voor kennisindustrie rond glastuinbouw. Daartoe hebben Vandenhoek Masterplanners en Felixx landschapsarchitecten het masterplan Flora Campus opgesteld, dat vorige week nagenoeg unaniem is aangenomen.
Wageningen University & Research behoort tot de meest productieve universiteiten op het gebied van onderzoek naar biodiversiteit, nationaal én internationaal. Dit blijkt uit een rapport van Elsevier over de impact van Nederlands onderzoek op dit gebied.
Door klimaatverandering stijgt niet alleen de temperatuur van de lucht, maar ook de bodem wordt warmer. Wetenschappers van Wageningen University & Research hebben onderzocht hoe de bodemtemperatuur in Nederland de komende 30 jaar kan stijgen, en welke gevolgen dat heeft voor de natuur. Een afwisselender inrichting van het landschap kan verdere bodemopwarming verminderen.
Econoom Bert Tieben start per 1 juli 2023 als sectorhoofd Integrale Beleidsanalyse Leefomgeving (IBL) bij het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Hij volgt Rob Weterings op, die begin dit jaar is begonnen als programmadirecteur bij het Nationaal Klimaat Platform.
Burgerbetrokkenheid is noodzakelijk voor een beter, effectiever en rechtvaardiger leefomgevingsbeleid. PBL-onderzoeker Jetske Bouma legt in deze podcast uit dat Nederland alleen toekomstbestendig kan worden gemaakt met de inbreng, ideeën en inzet van burgers en de steun voor en acceptatie van beleid door de samenleving. Dat is ook de conclusie in ons recent verschenen rapport 'Betrokken burgers – Onmisbaar voor een toekomstbestendige leefomgeving'.
Om in de komende decennia te kunnen voldoen aan de ruimtevraag van circulaire bedrijven is het belangrijk dat circulaire economie hoger op de agenda van het omgevingsbeleid komt. Anders dreigt de ontluikende circulaire economie vast te lopen door ruimtegebrek en onomkeerbare keuzes, bleek tijdens een seminar over de toekomst van bedrijventerreinen in een circulaire economie, dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op 20 april organiseerde.
Op 23 maart jl. organiseerde het PBL een symposium naar aanleiding van het verschijnen van het signalenrapport ‘Betrokken burgers- onmisbaar voor een toekomstbestendige leefomgeving’. Tijdens dit symposium gingen we met Kees Vendrik (directeur Nationaal Klimaatplatform), Kristel Lammers (directeur Nationaal Programma Regionale Energiestrategieen), Josja Veraart (directeur Milieufederatie Utrecht), Will Tiemeijer (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) en de zaal over de acht signalen die in het rapport centraal staan in gesprek.
Het streven van de Nederlandse overheid naar een volledig circulaire economie in 2050 vergt radicaal minder en efficiënter gebruik van grondstoffen. Daarvoor zijn niet alleen duurzame productiemethoden noodzakelijk, maar is het ook van belang dat Nederlanders duurzamer gaan consumeren. Op verschillende punten blijken Nederlanders beduidend meer bereid tot circulaire consumptie dan wat ze nu doen, als het niet duurder of lastiger is. Dat biedt aanknopingspunten voor beleid, concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in het onderzoek Hoe ‘circulair’ zijn Nederlandse consumenten? – Een empirisch onderzoek naar gedrag, bereidheid en de potentiële milieuwinst van circulair consumeren.
De stroomgebieden van de Europese Rijn en de Chinese Yangtze rivier kennen vergelijkbare opgaven: milieuvervuiling, uitstoot van broeikasgassen , biodiversiteit, verstedelijking en klimaatadaptatie. De aanpak hiervan in de stroomgebieden kan daarom goed met elkaar worden vergeleken en de betrokken landen kunnen van elkaar leren.
Burgerbetrokkenheid is noodzakelijk voor een beter, effectiever en rechtvaardiger leefomgevingsbeleid. Alleen met de inbreng, ideeën en inzet van burgers en de steun voor en acceptatie van beleid door de samenleving kunnen we de grote veranderopgaven aangaan om Nederland toekomstbestendig te maken; of het nu om fossielvrije energie, klimaatadaptatie, de grote woningtekorten of een natuurvriendelijker landbouw gaat. In het PBL-rapport Betrokken burgers – onmisbaar voor een toekomstbestendige leefomgeving staan acht signalen over hoe de overheid burgers beter bij de ontwikkeling en uitvoering van leefomgevingsbeleid kan betrekken.
Om een fiftyfifty kans te hebben op het halen van het 1,5 gradendoel van Parijs kon de wereld begin 2020 nog 500 gigaton CO2 uitstoten. Daarvan is nu, drie jaar later, nog slechts 380 gigaton over. Hierdoor overschrijden we in vrijwel alle scenario’s de 1,5 graden opwarming tussen 2030 en 2035: tien jaar eerder dan verwacht in het vijfde synthese-rapport van het IPCC (AR5) uit 2014. Desondanks is het nog steeds mogelijk de opwarming aan het einde van de eeuw tot 1,5 graden te beperken met hooguit een beperkte overschrijding. Dat concludeert het zesde synthese-rapport (AR6) van het IPCC vandaag, waaraan onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) intensief hebben meegeschreven.
Verduurzaming, de aanpak van het woningtekort en ons aanpassen aan klimaatverandering vragen om grote ingrepen in de leefomgeving. Daarom is het van belang dat het kabinet scherpere keuzes maakt dan nu gebeurt, zegt het PBL in de Ruimtelijke Verkenning 2023. “De oplossingen voor een hele reeks urgente issues vragen allemaal ruimte en zullen de inrichting van het land op lange termijn ingrijpend veranderen. Een toekomstbestendig Nederland vergt decennialang vasthoudend omgevingsbeleid op alle bestuurlijke niveaus”, stelt David Hamers, een van de projectleiders van het onderzoek.
De uitstoot van luchtverontreinigende stoffen is de afgelopen decennia flink gedaald en de daling zet de komende jaren waarschijnlijk door. Daarmee zijn de Europese emissiedoelen voor de luchtverontreinigende stoffen in 2030 binnen bereik. Maar om het stikstofdoel van het kabinet (74 % van het stikstofgevoelige Natura2000-areaal onder kritische depositiewaarde in 2030) te halen zijn wél forse extra inspanningen nodig om de ammoniakemissie voldoende te reduceren. Dit concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in Geraamde Ontwikkelingen in Nationale Emissies van Luchtverontreinigende Stoffen.
…maar nooit durfde te vragen!Welke grondstoffen zitten naar alle waarschijnlijkheid in mijn product of halffabricaat? Zijn deze grondstoffen schaars? Wat is de impact van deze grondstoffen op biodiversiteit en wat kan ik doen om die impact te verminderen?De antwoorden op deze en andere vragen kunnen ondernemers en inkopers straks vinden via de
Een groeiend aantal bedrijven is zich bewust van het feit dat natuurlijk kapitaal een essentiële basis vormt voor de eigen onderneming. Deze bedrijven proberen vorm en inhoud te geven aan het thema, al dan niet in samenwerking met anderen. Ook de buitenwereld is in toenemende mate geïnteresseerd in de interactie tussen bedrijven en natuurlijk kapitaal, zowel vanuit een
Het thema Business & Biodiversity staat inmiddels wereldwijd op de kaart. Het is duidelijk dat het bedrijfsleven een belangrijke bijdrage kan en moet leveren aan het behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit. Niet alleen vanwege de waarde van de natuur zelf , maar vooral ook vanuit het belang van het behoud van het natuurlijk kapitaal; biodiversiteit als basis voor het
Om te komen tot duurzaam landgebruik zijn de huidige inspanningen niet voldoende om de ambities voor klimaat, circulaire economie en duurzaamheid te realiseren. Met de toenemende wereldbevolking en groeiende consumptie neemt de druk op ons natuurlijk kapitaal steeds verder toe.Er is meer nodig om onze planeet te beschermenHet Verified Conservation Areas Register