
Onderwerpen
Natuurlijk Kapitaal
Onder natuurlijk kapitaal verstaan we het vermogen van de natuurlijke omgeving ons te voorzien van nuttige goederen en diensten (ecosysteemdiensten).
Bodem+ voert het programma Natuurlijk Kapitaal (NK) uit in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu/Directie Duurzaamheid (DGMI). Het programma is in 2015 gestart en loopt (naar verwachting) door tot 2020. Het programma wil bereiken dat duurzaam gebruik van NK een vanzelfsprekend onderdeel wordt bij beleids- en investeringsbeslissingen van overheden, bedrijven en andere organisaties.
Nieuws over Natuurlijk Kapitaal
In de podcast Onderaards hoor je de mooiste verhalen van onder de bodem en leer je Nederland én de Nederlander bekijken vanuit een heel ander perspectief dan je gewend bent.
Deltares, Rijkswaterstaat, de Universiteit van Hasselt en OVAM organiseerden een dubbele workshop op 25 februari #WRF19 over land stewardship en circulair gebruik van bodem en land als instrument om degradatie van het bodem-sediment-watersysteem tegen te gaan en het duurzaam gebruik van ecosysteemdiensten te bevorderen.
Thom Maas van Rijkswaterstaat/Bodem+ introduceert de Projectcyclus als nieuwe ingang van Bodemvizier (de zoekmachine naar instrumenten).
Hoe kan industrieel land ook gebruikt worden voor maatschappelijke doeleinden? De internationale netwerken Common Forum on Contaminated Land en het Network for Industrially Co-Ordinated sustainable Land Management in Europe (Nicole netwerk) hebben samen een publicatie uitgebracht met voorbeelden die dit laten zien.
De zoekmachine BodemVizier is aangepast: als (maatschappelijke) opgaven hanteren we nu die uit de kennisagenda. Ook is de handeling 'Aanpak bodemdaling' toegevoegd, waarmee 49 instrumenten zijn gelabeld.
BodemVizier heeft als doel om de meest relevante instrumenten en informatie voor professionals op het gebied van (water)bodem(beheer), ondergrond en gebieds- of stedelijke (her)ontwikkeling te selecteren.
De huidige inspanningen om te komen tot duurzaam landgebruik zijn onvoldoende om de ambities voor klimaat, circulaire economie en duurzaamheid te behalen. Met de toenemende wereldbevolking en groeiende consumptie neemt de druk op ons natuurlijk kapitaal steeds verder toe.
Een systematische benadering van bodem, ondergrond, water en natuur helpt om maatschappelijke opgaven als klimaatadaptatie en ruimtelijke ordening te combineren.
Sweco heeft, in opdracht van Rijkswaterstaat, in 2016 een inventarisatie gedaan van succesvolle toepassingen van de Ecosysteemdienstenbenadering in projecten en beleid. Uit interviews met gemeenten en omgevingsdiensten blijkt dat deze kernboodschap breed wordt gedragen en er veel interesse is om hierover kennis te delen en verder te ontwikkelen.
De toepassing van groene daken is vooral kansrijk bij dakrenovaties van hoogbouw of in dichtbebouwd stedelijk gebied waarbij er op maaiveld weinig ruimte is voor waterberging en groen. Ook blijkt dat de kansen voor toepassing van groene daken groter zijn als deze standaard in de ontwerpfase meegenomen worden.
De zoekmachine BodemVizier is verbeterd met een nieuwe grafische zoekingang en een herstructurering van de bestaande ingang voor uitgebreid zoeken.
BodemVizier heeft als doel om de meest relevante instrumenten en informatie voor professionals op het gebied van (water)bodem(beheer), ondergrond en gebieds- of stedelijke (her)ontwikkeling te selecteren.
Nieuws uit het land over Natuurlijk Kapitaal
Wageningen University & Research wil samen met de landbouw de biodiversiteit in Nederland herstellen. Om die reden start in mei 2022 de nieuwe Publiek Private Samenwerking ‘Boeren met biodiversiteit’. Hierin doet de WUR, samen met verschillende partners zoals Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel, PepsiCo Nederland en BO Akkerbouw, onderzoek naar het ontwikkelen van een tool die boeren kunnen gebruiken om de biodiversiteit op hun bedrijf te meten.
Ons land scoort volgens de onderzoekers vooral slecht op het vlak van blootstelling aan pesticiden en geluidsoverlast, zoals van wegverkeer en vliegtuigen.
Om het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan is de inzet van de hele samenleving nodig. Naast bescherming van natuur door overheden en natuurbeschermingsorganisaties, spelen ook burgers een belangrijke rol. In de vernieuwde EU-biodiversiteitsstrategie wordt dan ook een veerkrachtige natuur in samenhang met een veerkrachtige samenleving nagestreefd. Onderzoekers van Wageningen Environmental Research hebben verkend wat de kenmerken en mechanismen zijn van veerkracht in de relatie tussen mens en natuur.
Om kinderen op de basisschool betekenisvol kennis te laten maken met het begrip biodiversiteit kun je al vanaf groep 6 goed beginnen. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research (WUR) in samenwerking met scholen en dierentuinen. Een andere belangrijke voorlopige conclusie uit het onderzoek is dat het leren over biodiversiteit onderdeel moet zijn van een compleet lespakket. Zo heeft alleen een uitstapje naar een dierentuin weinig meerwaarde voor kinderen als het gaat om het bijbrengen van kennis over biodiversiteit.
De overgang naar een circulaire economie in Nederland brengt zowel kansen als risico’s mee voor lage- en middeninkomenslanden. In een circulaire economie wordt radicaal efficiënter omgegaan met het gebruik van schaarse grondstoffen. Als relatief open economie is Nederland sterk afhankelijk van winning en verwerking van grondstoffen in het buitenland. Ook exporteert ons land veel afgedankte spullen voor hergebruik of verwerking. Het Nederlandse circulaire-economiebeleid zal daarom systematisch rekening moeten houden met de impact van veranderingen in grondstoffengebruik op lage- en middeninkomenslanden.
PBL-directeur prof. dr. ir. Hans Mommaas (1955) vertrekt per 1 november 2022 bij het Planbureau voor de Leefomgeving: zijn benoemingstermijn loopt die dag af.
De Europese Biodiversiteitsstrategie (EBS) voor 2030 wordt op dit moment uitgewerkt in beleids- en wetsvoorstellen voor zowel landnatuur als zeenatuur. Europa verwacht dat deze strategie de lidstaten ertoe aanzet meer inspanningen te leveren op het gebied van natuur. Uit een PBL/WUR-QuickScan op verzoek van de ministeries van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit en Financiën blijkt dat er in Nederland aanvullend beleid en extra investeringen hiervoor nodig zijn om de Europese doelen te halen.
Op vrijdag 18 maart 2022 verdedigde PBL-onderzoeker dr. Lisa Verwoerd haar proefschrift ‘Towards a practice of reflexivity’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Om voor beleidsonderzoekers kenniscoproductie als onderzoeksmethode net zo gangbaar te maken als andere methoden, zijn veranderingen nodig in de onderzoeks- en beleidspraktijk, zo luidt de hoofdconclusie van het onderzoek dat Verwoerd bij het Planbureau voor de Leefomgeving uitvoerde.
Ir. Jaco Stremler start per 1 juni 2022 als sectorhoofd Klimaat, Lucht en Energie bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Hij volgt dr. Pieter Boot op, die per 1 januari 2022 gepensioneerd is.
We zijn verheugd aan te kondigen de benoeming van Dr. Anet Weterings op de bijzondere leerstoel Regionale en Circulaire Economische Ontwikkeling. Deze leerstoel is een gezamenlijk initiatief van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde, de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de RUG en de drie Noordelijke provincies: Drenthe, Friesland, Groningen. De drie Noordelijke provincies financieren deze leerstoel, aangezien het thema Regionale Economische Ontwikkeling en Circulaire economie hoog op de Provinciale agenda staat. De leerstoel wordt gevestigd bij de C.R. Rao Stichting.
Van 13-29 Maart 2022 worden in Genève de onderhandelingen voor nieuw mondiaal beleid voor biodiversiteit weer fysiek hervat. Na een periode van 2 jaar van digitaal onderhandelen, moeten in deze bijeenkomst stappen worden gezet om later dit jaar tot een “Parijs moment voor natuur” te komen. Een concrete afspraak over nieuwe biodiversiteitsdoelen met effectievere instrumenten voor implementatie. Deze onderhandelingen vinden plaats onder het VN Verdrag voor Biologische Diversiteit (CBD) en worden zoals nu voorzien in het derde kwartaal van 2022 in Kunming, China afgerond. Dit gebeurt tijdens de 15e Conference of the Parties (COP-15).
Inwoners van gemeenten in de nabijheid van de grotere steden in de Randstad ervaren de hoogste brede welvaart. Deze mensen genieten van ruimte en groen in hun directe omgeving. De nabijheid van de grote steden geeft hen toegang tot banen, cultuur en recreatie, zonder dat ze last hebben van grootstedelijke onveiligheid en vervuiling. Landelijke gebieden hebben de laagste brede welvaart, omdat zij vaak belangrijke aspecten in de leefomgeving missen. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van de waardering van aspecten van brede welvaart in Nederlandse gemeenten door het Planbureau voor de Leefomgeving.
Een natuurinclusieve inrichting van Nederland kan een belangrijke bijdrage leveren aan het realiseren van actuele maatschappelijke opgaven, zoals klimaatmitigatie en -adaptatie, (drink)waterkwaliteit, biodiversiteitsherstel en een gezonde leefomgeving. Dit concluderen het PBL en de WUR in het rapport Natuurverkenning 2050 - Scenario Natuurinclusief. Het is de eerste keer dat de effecten van een natuurinclusief toekomstbeeld richting 2050 zijn doorgerekend en gekwantificeerd.
In 2015 hebben de VN-lidstaten de Sustainable Development Goals (SDG’s) aangenomen, zeventien doelen om mondiale duurzame ontwikkeling na te streven, waaronder het bestrijden van armoede en honger en het bevorderen van duurzame consumptie en productie. Terwijl voor het behalen van enkele doelen, zoals voor klimaat- en biodiversiteit, allerlei scenario’s uitgewerkt zijn, ontbreken die nog voor het behalen van de SDG’s gezamenlijk. De 169 subdoelen en meer dan 200 onderliggende indicatoren die samen met de 17 SDG’s zijn afgesproken, zijn daarvoor ongeschikt: het zijn er te veel, en ze zijn vaak niet eenduidig geformuleerd of moeilijk meetbaar. In een artikel in One Earth doet een groep wetenschappers een voorstel voor een beperktere set van goed meetbare doelen die gebruikt kan worden voor scenarioanalyse voor het behalen van alle SDG’s in 2030. PBL-onderzoeker en hoogleraar aan de Universiteit Utrecht Detlef van Vuuren is hoofdauteur van dit artikel.
Een intensivering van het circulaire-economiebeleid met meer ‘drang en dwang’, concretisering van de voornemens uit het nieuwe coalitieakkoord en kabinetsbrede samenwerking zijn nodig om de forse ambitie van een volledig circulaire economie in 2050 te realiseren. Dat stelt het PBL in zijn Voortgangsbericht Circulaire Economie 2022. Het Voortgangsbericht is een actualisatie van enkele indicatoren uit de Integrale Circulaire Economie Rapportage 2021 (ICER).
Het coalitieakkoord zet historisch hoge ambities neer voor het verbeteren van de leefomgevingskwaliteit in Nederland. Dit sluit aan bij de noodzaak die ook uit mondiale akkoorden spreekt om werk te maken van de klimaat- en biodiversiteitsvraagstukken. Voor het aanpakken van die vraagstukken komen veel overheidsmiddelen beschikbaar. Een aantal voorgestelde maatregelen is gebaseerd op vrijwilligheid, wat kan betekenen dat verandering te traag van de grond komt om in 2030 de beoogde resultaten te laten zien. Regelgeving als stok achter de deur kan daarvoor een oplossing zijn. Dat stelt het PBL in zijn reflectie op het coalitieakkoord. Daarnaast signaleert het PBL het risico dat niet alle middelen doelmatig worden besteed.
…maar nooit durfde te vragen!Welke grondstoffen zitten naar alle waarschijnlijkheid in mijn product of halffabricaat? Zijn deze grondstoffen schaars? Wat is de impact van deze grondstoffen op biodiversiteit en wat kan ik doen om die impact te verminderen?De antwoorden op deze en andere vragen kunnen ondernemers en inkopers straks vinden via de
Een groeiend aantal bedrijven is zich bewust van het feit dat natuurlijk kapitaal een essentiële basis vormt voor de eigen onderneming. Deze bedrijven proberen vorm en inhoud te geven aan het thema, al dan niet in samenwerking met anderen. Ook de buitenwereld is in toenemende mate geïnteresseerd in de interactie tussen bedrijven en natuurlijk kapitaal, zowel vanuit een
Het thema Business & Biodiversity staat inmiddels wereldwijd op de kaart. Het is duidelijk dat het bedrijfsleven een belangrijke bijdrage kan en moet leveren aan het behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit. Niet alleen vanwege de waarde van de natuur zelf , maar vooral ook vanuit het belang van het behoud van het natuurlijk kapitaal; biodiversiteit als basis voor het
Om te komen tot duurzaam landgebruik zijn de huidige inspanningen niet voldoende om de ambities voor klimaat, circulaire economie en duurzaamheid te realiseren. Met de toenemende wereldbevolking en groeiende consumptie neemt de druk op ons natuurlijk kapitaal steeds verder toe.Er is meer nodig om onze planeet te beschermenHet Verified Conservation Areas Register