Verhaal voor verandering: de OW in Drenthe

Aanloop naar de Omgevingswet

'In Drenthe zijn gemeenten, provincie en waterschappen zich aan het voorbereiden op de Omgevingswet. Geen gemakkelijke opgave voor de meeste Drentse gemeenten waar de middelen beperkt zijn, terwijl de opgave ook nog eens complexer word doordat de verantwoordelijkheid voor bodemtaken gaat verschuiven: de meeste gemeenten krijgen er weer meer taken bij. Onder de  Omgevingswet worden gemeenten verantwoordelijk voor beleid en activiteiten (graven/saneren/toeval vondsten) in de vaste bodem. Daarentegen gaan er vanuit de bevoegd gezag gemeenten ook taken over van gemeente naar de provincie zoals de verantwoordelijkheid voor het diepe grondwater.' 'Eind vorig jaar heeft de RUD Drenthe in samenspraak met de provincie Drenthe aansluiting gezocht bij het project ‘Samen de Diepte in – bodem en ondergrond in de Omgevingswet’ van het Uitvoeringsprogramma bodem en ondergrond (UP).'

Een extra duwtje in de rug

'De Omgevingswet geeft ons de uitdaging dat bodem, ondergrond, water, natuur en erfgoed nadrukkelijk onderdeel moeten worden van omgevingsvisies en plannen. Er wordt verantwoordelijkheid gevoeld en heeft het project Samen de Diepte er mede voor gezorgd dat partijen elkaar versneld zijn gaan opzoeken en met elkaar hebben afgesproken in Drenthe gezamenlijk op te trekken. Het project moet leiden tot een plan van aanpak met de stappen die nodig zijn zodat straks als de Omgevingswet in gaat taken en verantwoordelijkheid goed zijn overgedragen. Het plan van aanpak is eind december gereed en is de leidraad voor het vervolg.' 'Het merendeel van de Drentse gemeenten heeft in interviews aangegeven de verankering van bodem en ondergrond in ruimtelijke processen het wenselijk te vinden dit nadrukkelijk mee te wegen, allen de wijze waarop nog niet helder te vinden.  Er is behoefte om hiermee proef te draaien. Dit is voor de RUD Drenthe en de provincie Drenthe aanleiding geweest  om hiervoor een extra aanvraag te doen bij het UP. Vooral ook om de vaart er in te houden. Het voorkomt lange discussies over de hoogte van individuele bijdragen vanuit individuele gemeenten. De extra bijdrage vanuit het UP is net even dat extra duwtje in de rug om aan het project deel te nemen.'

De lat ligt hoog en de tijd is kort

'Of we met dit traject in Drenthe straks klaar zijn voor de Omgevingswet is de vraag. De lat ligt hoog en de tijd is kort. De verwachting is wel dat de weg die we met het project inslaan leidt tot een methode en een voorbeeld dat navolging verdiend. Ook is er een impuls als het gaat om het opereren in (kennis)netwerken en regionale samenwerking.'

Het doel van het project is uiteindelijk het ontsluiten van kennis over het regionale bodem en ondergrondsysteem en dit vertalen naar informatie (kaarten, beelden, visualisaties, verhalen) met beleidsmatige relevantie en het proces wat nodig is om dit tot stand te brengen. Hierbij sluiten we aan bij de ervaringen die al zijn opgedaan bij het opstellen van stadsgenese uit de Alliantiebenadering. In regionaal verband op gebiedsniveau met elkaar samenwerken is daarbij een belangrijke uitdaging. De ervaringen en resultaten die we in het project opdoen gaan we uiteraard delen waarbij we denken aan:

• methodiek voor het ontsluiten van netwerken
• verzamelen van data;
• stappenplan om te komen tot juiste informatieproducten;
• regionale visualisaties (kaarten, tekeningen, doorsnedes) van bodemwatersysteem;
• eerste inzicht in lokale kansen en knelpunten van het bodemwatersysteem;
• inzichten en aanbevelingen over samenwerking binnen regioverband onder de Omgevingswet.

Belangrijke stap gezet

'Hiermee is een belangrijke stap gezet. De resultaten, kennis en ervaringen die we opdoen in het project gaan we regionaal en landelijk delen. Het is aan de regionale partners om te bezien hoe hier verder  mee om te gaan. Het is aan de gemeenten om dit op te pakken met een uitdaging voor provincies, waterschappen en  omgevingsdiensten om dit te faciliteren.'

De werkgroep Kennis van het Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond heeft het voorstel positief beoordeeld. De betrokkenen van dit project zijn Provincie Drenthe (opdrachtgever), RUD Drenthe (projectleiding), de 12 Drentse gemeenten, Waterschap WDO Delta en mogelijke andere waterschappen, Tauw (namens consortium ‘Samen de diepte in’) en GrondRR.