Agendering van Gebiedsgericht grondwaterbeheer
Grondwaterbelangen moeten onder de aandacht worden gebracht van de opstellers van de visie. Dat vereist het overdragen van informatie op het juiste moment en in de juiste vorm, maar ook het verkrijgen van draagvlak op het juiste moment. Zie de introductie tot het proces van agenderen van grondwaterbelangen.
Gevolgen
Gebiedsgericht grondwaterbeheer is een vorm van gebruik van de ondergrondse ruimte en daardoor onderwerp van ruimtelijke ordening en afstemming. Onvoldoende rekening houden met dit belang kan onder andere de volgende gevolgen hebben:
- Ongewenste verspreiding van verontreiniging. Er vinden ontwikkelingen plaats die een effect op de grondwaterstand en/of –stroming met zich meebrengen waardoor ongewenste verspreiding van grondwaterverontreinigingen kan optreden. Voorbeelden zijn industriële onttrekkingen, bouwputbemalingen.
- De basis onder gebiedsgericht grondwaterbeheer valt weg. Gebiedsgericht grondwaterbeheer is soms een samenspel van verschillende vormen van gebruik van grondwater die goed op elkaar zijn afgestemd. Als er ontwikkelingen plaatsvinden die hierop negatief ingrijpen dan kan de basis onder effectief gebiedsgericht grondwaterbeheer wegvallen. Als wordt besloten een industriële grondwateronttrekking (die mede een functie heeft in het beheer van een grondwaterverontreiniging) te staken omdat deze verdroging veroorzaakt (een te lage grondwaterstand in een van oorsprong nat natuurgebied) dan kan dat de uitvoering van gebiedsgericht grondwaterbeheer hinderen.
Beleidsthema’s/maatschappelijke opgaven
In een structuurvisie wordt het ruimtelijk beleid aan belangrijke beleidsthema’s en maatschappelijke opgaven gekoppeld. Voor het agenderen van een grondwaterbelang is het daarom noodzaak het grondwaterbelang daarmee in verband te brengen.
Het gebiedsgericht beheren van verontreinigd grondwater heeft als voordeel dat ruimtelijke ontwikkelingen zo min mogelijk in de weg worden gezeten, gebruik van grondwater zoveel mogelijk op elkaar wordt afgestemd en bodemverontreiniging zoveel mogelijk op een kosteneffectieve manier wordt aangepakt zodat dit op termijn leidt tot een kwaliteitsverbetering. Het gebiedsgericht beheren van grondwaterverontreiniging is daarnaast ook nog een stuk goedkoper dan ‘bodemsanering op de traditionele manier’. Dat is gunstig voor de belastingbetaler en voor bedrijven die hun geld liever investeren in nieuwe bedrijvigheid dan in inefficiënte vormen van bodemsanering. Met hetzelfde budget kan, door de toepassing van gebiedsgericht beheer, meer kwaliteitsverbetering van het grondwater worden bereikt.
Daarnaast kan met gebiedsgericht grondwaterbeheer worden bereikt dat bedrijven die grondwater voor hun bedrijfsvoering onttrekken, hiermee ongestoord door kunnen gaan.
Ruimtelijke relevantie
De mogelijkheden om met een structuurvisie dit grondwaterbelang te behartigen zijn beperkt.
Algemene informatie over gebiedsgericht grondwaterbeheer:
De biowasmachine als voorbeeld van gebiedsgericht grondwaterbeheer:
Veel goede voorbeelden van gebiedsgericht grondwaterbeheer:
Gebiedsgericht beheer van grondwaterverontreiniging kan worden bevorderd/gestimuleerd via de ruimtelijke ordening. Voorbeelden zijn:
- In gebieden waarin gebiedsgericht grondwaterbeheer plaatsvindt wordt bedrijvigheid gestimuleerd die (gecontroleerd) gebruik maakt van grondwater, zodat combinaties met bodemsanering worden bevorderd.
- In gebieden waar gebiedsgericht grondwaterbeheer in de toekomst wordt overwogen, wordt dit zo veel mogelijk gekoppeld aan andere aspecten van waterbeheer, zoals de bestrijding van overlast door te hoog grondwater.
Gebiedsgericht grondwaterbeheer kan ook de oplossing zijn voor gebieden waarin ruimtelijke ontwikkelingen stagneren omdat de aanpak van omvangrijke grondwaterverontreiniging (te) kostbaar is. In een structuurvisie kan de gemeente aangeven dat zij in bepaalde (verontreinigde) gebieden faciliteren in het vlottrekken van stagnerende processen en het opzetten van een gebiedsplan kunnen en willen coördineren.
Toelichting grondwatersysteem via gidsmodel
Hoe gebiedsgericht grondwaterbeheer werkt kan worden uitgelegd aan de hand van zogenaamde ‘gidsmodellen’. Daarin speelt het ‘hydrologisch systeem’ een belangrijke rol.